Broadcastvoertuigen: de trein van Video Hilversum

Dat gerenommeerde bedrijven soms min of meer gedwongen worden om gezamenlijk de concurrentie aan te gaan is al zo oud als het bedrijfsleven zelf. Een mooi voorbeeld hiervan is het ontstaan van Cinecentrum Hilversum. In deze editie van ‘Broadcastvoertuigen’ nemen we je mee naar misschien wel de grootste investering (naast de aankoop en inrichting van een aantal zeer bekende gebouwen/plekken in Hilversum) die het bedrijfsonderdeel ‘VideoHilversum’ ooit heeft gedaan.

Door René Henkes

In 1956 bundelden een aantal destijds zeer bekende namen de krachten om het hoofd te kunnen bieden aan de ontwikkeling van de televisie: Profilti, Polygoon, Interfilm en Multifilm. Hiermee was Cinecentrum Hilversum een feit. Aan meeste namen kun je al zien waar hun oorsprong lag: film. Tot de opkomst van de televisie een hele belangrijke markt en bron van informatie voor de bevolking. Vele filmvoorstellingen werden voorafgegaan door een filmjournaal waarin het belangrijkste (wereld)nieuws voorbijkwam. Met de oprichting van Cinecentrum Hilversum werd het mogelijk om het bioscoopjournaal naar het NTS (Nederlandse Televisie Stichting, vanaf 1969 NOS) Journaal over te zetten in plaats van in de bioscoopzalen. Men slaagde erin om de gedraaide items nog op dezelfde dag in het avondjournaal te brengen. Een hele prestatie, aangezien de items nog op film werden gedraaid, getransporteerd moesten worden naar Hilversum en hier nog bewerkt moesten worden voor de uitzending. Maar niet alleen het NTS Journaal werd bediend, ook actualiteitenrubrieken, toeristische programma’s, muziekprogramma’s en televisieseries werden verzorgd door Cinecentrum Hilversum. 

Voorloper Mediapark
De ruim driehonderd medewerkers/sters waren gehuisvest in meerdere villa’s aan de ’s-Gravelandseweg, op de plek waar nu het AKN-gebouw staat. Men had hier o.a. de beschikking over drie geluidstudio’s voor de nasynchronisatie van films, vier projectie- en negen montageruimtes en een onderhouds- en revisiewerkplaats voor camera’s en filmbewerkingsmachines. Een soort voorloper van het huidige Mediapark, zou je kunnen zeggen.

Bergafwaarts
Toen halverwege de jaren zeventig echter de videoapparatuur steeds belangrijker en handzamer werd, ging het al snel bergafwaarts met het bedrijf. Omroepen maakten immers steeds vaker gebruik van de videotechniek en niet meer van de door Cincentrum Hilversum gebruikte 16-mm camera’s. Contracten met o.a. de NOS werden ontbonden of niet verlengd en de eerste ontslagen waren onvermijdelijk. In een laatste poging het bedrijf overeind te houden, werd in 1984 het bedrijf Meta Media opgericht. Maar ook dit werd niet het gehoopte succes en dus werden de bedrijfsonderdelen ontmanteld. Het enige wat feitelijk nog rest is het in Amsterdam gevestigde Cinemeta (voorheen Meta Sound), dat zich o.a. bezighoudt met nasynchronisatie van films en series.

Reportagetrein Video Hilversum
Zoals je vaker ziet bij nieuwe ontwikkelingen, had ook Cinecentrum Hilversum te dealen met de opkomst van de videotechniek. In een ultieme poging dit het hoofd te kunnen bieden, besloot het bedrijf, samen met de Toonder Studio’s uit Nederhorst den Berg, Video Hilversum op te richten. Met een investering van ruim vier miljoen gulden (€ 1,8 miljoen Euro anno 2025) werd begin jaren zeventig een complete reportagetrein aangeschaft. De trein bestond uit een Mercedes Benz regiewagen, een DAF Ampexwagen voor beeldregistratie en videomontage plus een materiaalwagen. Men ging er destijds nog volop van uit dat het gebruik van 16 mm films een belangrijke rol zou blijven spelen en video een mooie aanvulling zou zijn voor gebruik op locatie of, zoals in een krantenartikel uit die periode valt te lezen: ‘Als er dure decors of acteurs in het spel zijn’. 

De wagens
De Mercedes Benz was eigenlijk een standaard regiewagen zoals geleverd door Fernseh GmbH/Kässbohrer. Wat opvalt (zie tekening) is dat het geluid helemaal achter in de wagen is ondergebracht. De DAF truck was helemaal ingericht voor de twee zware Ampex machines die zich boven de achteras van de wagen bevinden. De mogelijkheden van deze trein waren destijds best modern. Men had de beschikking over vier kleurencamera’s en een zwart-wit titelcamera waarmee men realtime tekst kon toevoegen aan het beeld. De Ampex wagen was voorzien van twee VR1200 S recorders waarop tapes van twee inch konden worden geplaatst. Goed voor maximaal anderhalf uur televisieopname per tape. Wat opvalt is dat de Ampexwagen nog een tijdje heeft rondgereden in de nieuwe, witte huisstijl van Video Hilversum, maar de Mercedes toen al van het toneel verdwenen was. 

De wagens hadden hun thuis op de Cath. Van Renneslaan te Hilversum bij Villa Wisseloord, wat toen nog de grootste televisiestudio herbergde, buiten die van de NOS. Tegenwoordig zijn hier de wereldberoemde Wisseloord opnamestudio’s gevestigd.

Helaas is er weinig beeldmateriaal beschikbaar van deze trein, maar gelukkig bieden de tekeningen een mooi inkijkje in de wagens van dit, voor velen vergeten of zelfs onbekende Hilversumse bedrijf.