Duurzame showverlichting in de Efteling

In 2030 wil de Efteling klimaatneutraal zijn en in 2032 zelfs klimaatpositief. Met deze ambitie wordt er dagelijks gewerkt aan het verduurzamen van installaties, het opwekken van energie en het reduceren van afval. Ook op het gebied van verlichting worden door de Efteling duurzame stappen genomen.

Een belangrijk facet van de gastbeleving binnen de Efteling is verlichting. In dit geval praten we specifiek over show- en decorverlichting. Al jaren is er een duidelijke visie die ervoor zorgt dat de Efteling haar duurzame doel zal behalen, zonder concessies te doen aan de kenmerkende uitstraling en sfeer van het park. Duizenden gloei-, halogeen- en gasontladingslampen waren de afgelopen decennia de manier om het park en de attracties aan binnen- en buitenzijde sfeervol te verlichten. Het is een hele klus om dat naar een energiezuinige oplossing te brengen, met behoud van de juiste uitstraling. 

Ontwikkeling
Full AVL Distribution B.V. is als vaste verlichtingspartner vanaf de eerste dag betrokken bij de verduurzaming van de decor- en showverlichting binnen de Efteling. “Toen we bijna zeventien jaar geleden de eerste samenwerkingen met de Efteling aangingen, was de stand van de techniek nog lang niet zoals nu”, benadrukt Patrick Leijten, directeur van Full AVL Distribution. “Professionele ledverlichting heeft een flinke ontwikkeling doorgemaakt. De gebruikte lichtkleuren zijn in de Efteling heel belangrijk. Je wil een natuurgetrouwe weergave van alle prachtige decors die je daar vindt. Dit was in het begin van de ontwikkeling van ledverlichting nog niet zo makkelijk te realiseren. We hebben samen met de Efteling deze ontwikkeling doorgemaakt, fabrikanten gestimuleerd om steeds betere producten te maken en samen naar mooie en creatieve verlichtingsoplossingen gezocht. Speciaal voor de Efteling is Full AVL met haar fabrikanten aan de slag gegaan om producten te ontwikkelen die nog niet bestonden, maar waar binnen de Efteling en de rest van de markt wel een behoefte aanwas. Zo zijn er vele nieuwe spots ontwikkeld door Full AVL, samen met het Italiaanse DTS Lighting.” Als Europese fabrikant ontwikkelen en produceren zij alles in eigen huis, op Italiaanse bodem, relatief dichtbij huis als je op wereldschaal kijkt. Ook dit is van belang bij de maatschappelijke en duurzaamheidsdoelstellingen van de Efteling. Een controleerbare productieketen en de waarden die leveranciers hechten aan maatschappelijk verantwoord ondernemen worden daarom zeker meegewogen in de keuzes die gemaakt worden.      


High Quality Spectrum
Naar aanleiding van de behoefte van de Efteling ontwikkelde DTS Lighting de HQS-technologie (High Quality Spectrum). Dit zijn armaturen waarbij extra aandacht is besteed aan de lichtkwaliteit, met een zeer natuurgetrouwe kleurweergave als gevolg. Droomvlucht, nog altijd een van de meest geliefde attracties van de Efteling, was in 2023 toe aan een grondige renovatie, zodat gasten er nog jarenlang van kunnen blijven genieten. Een van de opvallendste aanpassingen voor het publiek was misschien wel te vinden in de verlichting. Ruim 540 traditionele halogeen spots werden vervangen door moderne ledverlichting met HQS-technologie, geïnstalleerd door Koninklijke Hoppenbrouwers Techniek, de vaste installatiepartner van de Efteling. Meteen na de heropening van Droomvlucht kwamen de reacties van bezoekers los, een lovende respons op de nieuwe ledverlichting die de kleuren in de prachtige droomwereld nog mooier maakte. Ook de nieuwe dynamische technieken, waarbij je heel subtiel de zon in een korte tijd op ziet komen of onder ziet gaan, konden rekenen op enthousiasme van de oplettende bezoekers.  


Duurzaam en tijdwinst
Een ander groot onderhoudsproject vond recenter plaats. Bij de fonteinenshow Aquanura werd, in samenwerking met installateur Koninklijke Kuijpers uit Helmond, naast onderhoud aan de technische installaties, ook nieuwe ledverlichting toegevoegd aan de show. Ruim achthonderd spots moesten worden vervangen. Op maat gemaakte armaturen zijn ingezet om een ombouw naar de nieuwste generatie ledverlichting te realiseren. Bijna vijfhonderd witte halogeenspots werden vervangen door led retrofit modules van Canto USA. Daarnaast werden ook driehonderdvijftig op maat gemaakte DTS led-armaturen geplaatst, die qua lichtkleuren en output superieur waren aan hun voorgangers. Robin van Dongen, projectleider van de Efteling; “Door de op maat gemaakte armaturen van zowel Canto USA als DTS konden we de oorspronkelijke onderwaterbehuizingen van de oude verlichting hergebruiken. Dit is natuurlijk duurzamer dan alles vervangen en leverde ons daarnaast een enorme tijdwinst op, waardoor de kosten flink gereduceerd konden worden.” 


Passie voor licht
Ook Efteling Lichtontwerper Eric Brekelmans heeft de afgelopen jaren intensief gewerkt aan het verduurzamen van de showverlichting in het park. “Full AVL is voor ons echt een partner als het gaat om innovatieve en creatieve verlichtingsoplossingen. Zij zijn erg betrokken bij ons werk. We voelen dezelfde passie voor licht en maken graag samen de Efteling elke keer een stukje mooier,” volgens Brekelmans. “In het Sprookjesbos, nog altijd het kloppende hart van de Efteling, vind je veel klassiekers. Projecten waar destijds grootheden als Anton Pieck of Ton van de Ven aan gewerkt hebben. Als je daar wat aan verandert, moet het echt in de geest van deze ontwerpers gebeuren. We zijn niet alleen de hoeder van sprookjes, maar borgen ook de historie van het park en willen de oorspronkelijke ontwerpen eer aan blijven doen. Toen ik recent de Indische Waterlelies opnieuw mocht voorzien van een lichtontwerp, heb ik hier extra aandacht aan besteed door niet alleen verduurzaming te creëren, maar ook de beleving naar de huidige Efteling-standaard te brengen. Het is dan fijn als onze fans na heropening opgetogen zijn en spreken van een opgepoetste briljant, dat doet me goed”, besluit Brekelmans.  


Er is veel gebeurd in de voorbije jaren. Al vele attracties en sprookjes zijn in de afgelopen jaren onopgemerkt verduurzaamd met ledverlichting. Ledverlichting is nu echt een volwaardige vervanger geworden, je kunt er zelfs meer mee. Zo zou de zonsondergang in kastelenrijk van Droomvlucht nooit gelukt zijn zonder de moderne stand van techniek. Al deze aanpassingen hebben de afgelopen jaren geleid tot een vermindering van het energieverbruik. Daarnaast is het reguliere onderhoud van deze installaties aanzienlijk afgenomen, omdat lampen niet langer frequent vervangen hoeven te worden. Bovendien neemt de beschikbaarheid van deze traditionele lampen sterk af, waardoor de overstap naar ledverlichting niet alleen een duurzame, maar binnenkort ook een onvermijdelijke keuze zou worden.

Nieuwe projecten
Full AVL is niet alleen betrokken bij verduurzaming, maar ook bij nieuwe projecten zoals Danse Macabre, waar verlichting een essentieel onderdeel is van de totaalbeleving. Ook voor attracties als Symbolica, Baron 1898, Joris en de Draak en vele andere projecten in de afgelopen 17 jaar droeg Full AVL bij. Door proactief mee te denken over onderhoud en toekomstbestendige oplossingen blijft de uitstraling en magie van de Efteling op het hoogste niveau. 

Lichtbesturingssysteem
Ook op het gebied van besturingssystemen is er met de komst van ledverlichting veel veranderd.  Waar een spot vroeger gebruikmaakte van één besturingskanaal, zijn dat er vandaag de dag al snel tien of meer per spot. Door de complexe techniek is het veel lastiger om afwijkingen in verlichting te ontdekken. Vroeger was een lamp in orde, of hij was stuk. Bij de hedendaagse verlichting zijn er allerlei zaken die in de gaten gehouden moeten worden. Ook op het gebied van verlichting wil de Efteling graag een 9+ ervaring creëren voor haar gasten. Daarom is er door de engineeringsafdeling van de Efteling samen met Full AVL en Visual Productions gewerkt aan een systeem waarbij de lichtbesturing ook kan controleren of alle spots nog in orde zijn. Eventuele (aankomende) storingen worden zo tijdig gesignaleerd en kunnen vervolgens snel opgelost worden. Stan Dingemans is engineer showtechniek en vertelt: “Door het toepassen van een compleet netwerk van besturingssystemen is het nu mogelijk om alle expertises binnen showtechniek met elkaar te laten communiceren. Video, geluid, licht en zelfs de bewegingen van een rit-systeem communiceren met elkaar om uiteindelijk een mooie synergie in de show te creëren. Dit is een intensief traject waarbij we nog steeds stappen zetten naar steeds meer informatievoorziening binnen het systeem. We hebben nu sneller in beeld wanneer er een probleem optreedt en kunnen dan proactief zorgen voor een oplossing.”

Samenwerking op alle niveaus
Full AVL is meer dan alleen een groothandel; dankzij hun toegevoegde waarde fungeren ze ook als een betrokken partner voor de installateur. De installateurs krijgen uitgebreide ondersteuning, begeleiding en training bij de specifieke technische aspecten van de verlichting die Full AVL levert.

Het stellen, focussen en programmeren van de theatrale verlichting is in handen van een gespecialiseerd team dat inmiddels de geuzennaam ‘De Lempkes Crew’ draagt. Dit team, bestaande uit medewerkers van de Efteling en externe partners, werkt gezamenlijk aan het uiteindelijke resultaat. Joep van Iersel, manager business technology bij Full AVL, is een van hen: “Het team van de Efteling is geweldig om mee samen te werken; er is veel technische kennis aanwezig. Goede samenwerkingen zijn essentieel, want verschillende expertises moeten samenkomen om het juiste resultaat te bereiken. Daarom houd ik ook nauw contact met onze fabrikanten. Met de engineers van Visual Productions blijven we continu innoveren, bijvoorbeeld op het gebied van monitoring van verlichtingsarmaturen. Dat is complexe materie, maar juist dat maakt het interessant. Als alles werkt zoals de ontwerpers van de Efteling het bedoeld hebben, ben ik trots dat ik heb mogen bijdragen aan een nieuwe attractie of een prachtige renovatie van een klassieker waar ik als kind al vol verwondering naar keek. Ondertussen werk ik namens Full AVL al zo’n tien jaar aan diverse projecten binnen de Efteling. Het verveelt nooit en het blijft een geweldig vak.”

Patrick Leijten sluit zich daar volmondig bij aan: “Trots is iets waar je bij mensen binnen de Efteling vaak mee te maken krijgt, iedereen is bevlogen en werkt met passie aan de projecten. Al zijn wij dan een externe partner, de betrokkenheid is er niet minder om. Als mij op familiefeestjes gevraagd wordt naar ons werk dan duurt het vaak niet lang voordat de Efteling voorbij komt in het rijtje van mooie klanten waar we heel graag mee samenwerken. Het blijft mooi; inspirerende omgevingen maken met behulp van technologie. Dat is waar we dagelijks mee bezig zijn en daar ben ik heel trots op.” 

Full AVL – distributeur voor AV- en lichtprofessionals 
Full AVL ondersteunt AV-bedrijven met hoogwaardige audiovisuele oplossingen. Als exclusief importeur en groothandel van topmerken levert het bedrijf aan AV system-integrators, verhuurbedrijven en gespecialiseerde lichtbedrijven zodat zij met zekerheid en zonder zorgen hun klanten tevreden kunnen stellen. Dankzij efficiënte logistiek, directe lijnen met fabrikanten en service zonder discussie, is Full AVL een betrouwbare partner voor AV-professionals en lichtspecialisten
Het team van Full AVL werkt in de schaduw, zodat hun klanten in de spotlight kunnen staan. Met een passie voor techniek, eerlijke adviezen en transparante communicatie bouwt het bedrijf aan langdurige relaties met zowel klanten als leveranciers. Kennisdeling en creatieve oplossingen vormen de kern van hun aanpak. Wie op zoek is naar een leverancier die inspirerende ideeën omzet in technische realiteit, vindt in Full AVL de ideale partner.