Andere wereld: Into the Woods

Bos Birkhoven in Amersfoort was in september weer een weekend lang onherkenbaar tijdens Into the Woods Festival. Het bos, het openluchttheater, zelfs het zwembad wordt door organisator Kultlab benut om van het festivalterrein een sprookjesachtige wereld te maken. Muziek vanuit alle hoeken, kunstwerken en lichtinstallaties in, onder en tussen de bomen. Into the Woods is speciaal en dat zit 'm niet alleen in het eindresultaat. Ook de manier van produceren is bijzonder, blijkt in gesprek met producent (en medeoprichter van Kultlab) Timo Spruitenburg.

Foto's: Into the Woords

Kultlab is een creatieve evenementenorganisatie in Amersfoort, die zich bezighoudt met het ontwikkelen en organiseren van festivals, kunstprojecten en culturele initiatieven. Onder de vlag van de organisatie worden bijvoorbeeld elk jaar meerdere festivals georganiseerd, zoals Wildeburg, Lepeltje Lepeltje, Wilde Weide en dus ook Into the Woods. Voor laatstgenoemde treffen we Timo Spruitenburg daags voor het festival losbarst op het wonderlijke festivalterrein. Spruitenburg is één van de vier vrienden die in 2009 besloten dat ze 'een feestje wilden organiseren', vertelt hij: "Dat was in eerste instantie in het openluchttheater hier op het terrein. Met duizend mensen, echt kleinschalig dus." Het bleek echter direct een hit, die door de jaren heen is uitgegroeid tot wat Kultlab nu is. "Op Into the Woods komen nu vijftienduizend mensen per dag, het is mateloos populair. We verbazen ons daar nog weleens over, maar zodra de kaartverkoop begint zijn de kaarten weg."

Eigen wereldje
Into the Woods is door al die jaren heen uitgegroeid tot iets bijzonders, zoveel is duidelijk bij een rondgang over het terrein. Spruitenburg: "Onze insteek is dat we echt een andere wereld willen creëren. Van begin af aan was het idee dat elk podium een eigen wereldje moest zijn. Festivals zoals bijvoorbeeld Awakenings hebben één stijl die ze overal willen uitrollen, maar wij willen juist dat je van de ene in de andere wereld stapt en dat daar echt alles anders is qua deco, lichtgebruik, armaturen en podiumgeluid." Daarmee creëert de organisatie voor zichzelf eigenlijk een heleboel verschillende kleine producties, weet Spruitenburg: "We werken dan ook met verschillende ploegen per podium. Elk podium heeft zijn eigen licht- en decoploeg en die vermel-den we sinds vorig jaar zelfs op het blokkenschema van het festival. We vinden het eerlijk dat bouwers en techneuten die een podium bouwen ook een prominente plek krijgen, naast de dj's. Zij zijn ook echt de kunstenaars die het festival z'n smoel geven.

Constant proces
De manier waarop Into the Woods wordt aangepakt, maakt het voor Spruitenburg en consorten een leuke productie om te doen. "Al moet ik ook zeggen dat ik weinig referentiemateriaal heb, aangezien dit nu eenmaal al jarenlang de manier is waarop wij het doen", geeft hij aan. "Het is een hechte groep mensen geworden. Een grote vriendengroep vol bekende gezichten waarmee we een geschiedenis hebben. Dat is natuurlijk prettig werken." De indeling van het terrein is deels een blauwdruk van vorige edities, wat ook gewoon te maken heeft met de mogelijkheden die het terrein nu eenmaal heeft. "We brengen wel elk jaar veranderingen aan. Als het dan werkt, dan pakken we door. Als het niet werkt, dan gooien we het toch weer over een andere boeg. Sowieso proberen we qua plaatje elk jaar iets nieuws te presenteren op dezelfde plek. Dat is een constant proces, dat met elke ploeg weer anders in zijn werk gaat."

De bijdrage van Sunrave
Pro audio leverancier Sunrave mocht voor Into the Woods de Wildgroei stage van geluid voor-zien, vertelt Nick Bakker: "Into The Woods staat bekend om zijn magische sfeer in de bossen, in elk hoekje valt er iets te zien, te beleven of te ervaren. Wij hebben met dit in onze gedachte een krachtig sound system geplaatst waardoor de festivalbezoekers direct bij binnenkomst nieuwsgierig naar de Wildgroei stage liepen." 

Sunrave staat bekend om de filosofie achter het systeem. "Wij weten zelf als geen ander wat het publiek op de dansvloer wil ervaren. Je wil een bepaalde harmonie en high energy gevoel creëren in de area. Helemaal opgaan in de muziek, de bass voelen, de informatie uit de muziek horen en begrijpen wat de DJ speelt", legt Bakker uit. "Voor ons is het belangrijk dat de bezoeker met deze herinnering naar huis gaat. De power uit onze hoorn geladen Martin Audio kasten is iets wat je moet ervaren om te kunnen begrijpen. Martin Audio heeft eind jaren '80, begin jaren '90 een grote rol gespeeld bij de op-komst van de dancescene en maakt naar onze mening de best ontworpen kasten. De Martin Audio Wavefront sound is de perfecte balans in klank, puurheid en kracht. Het diepe sublaag en de snelle krachtige punch uit onze opgevoerde wsx hoorns is iets wat het publiek doet activeren. Het geeft het echte wauw-effect."

"Het is ontzettend belangrijk dat iedereen de-zelfde ervaring heeft qua beleving. Of je nou vooraan staat, in het midden of aan de zijkant. De muziek mag voor ons idee niet wegvallen als je van positie verandert", gaat Bakker verder. "Tijdens dit soort belangrijke opdrachten maken wij gebruik van de goede relatie die wij hebben met bijvoorbeeld Ampco Flashlight Sales om echt op het hoogste niveau te kunnen spelen. We moesten onder andere -15db effect hebben op de cardio opstelling, dit is ruimschoots gelukt. Ook de nieuwe Linea Research versterkers hebben ons overtuigd." 

Main: 

- 20 x Martin Audio WSX (met door Sunrave opgevoerde upgrade) (6x in cardio)

- 6 x Martin Audio W8L longbow 

- 2x Martin Audio W8C front fill  (gevlogen)

- 2x Martin Audio W8C delay  (gevlogen)

Booth:

- 2 x Martin Audio WS18X

- 2 x Martin Audio XE300 (met eigen ontworpen kantelbare brackets voor pole mount)

- 6 x Martin Audio IKON42 (Linea Research) 

De bijdrage van Think! AV
Al twaalf jaar levert Think! AV Funktion-One geluidssystemen aan Kultlab voor hun festivals. Into the Woods in Amersfoort is altijd een bijzondere uitdaging: het terrein is compact, bosrijk en logistiek complex met smalle paden en beperkte toegankelijkheid voor zwaar materieel. Juist in zo'n omgeving komt de kracht van een goed voorbereid plan, een ervaren team en een flexibel geluidssysteem optimaal tot zijn recht. De modulaire stack-opstellingen van Funktion-One stellen ons in staat om in korte tijd en met minimale middelen een indrukwekkende geluidsbeleving neer te zetten. Elk sys-teem wordt afgestemd op de unieke vorm en sfeer van de stage, waarbij creativiteit en technische knowhow samenkomen.

Soms betekent dit dat de tops op een 'Kultlab PA-paal' staan: een speciaal ont-worpen klein deck dat Kultlab voor onze systemen heeft ontwikkeld. Op andere plekken hangen mid-high hoorns subtiel verstopt tussen de bomen, zonder in te boeten op geluidskwaliteit of spreiding. Zo ontwerpen we in samenwerking met artiesten en de organisatie per stage het best mogelijke systeem, zowel qua geluidsbeleving als plaatsing.

In totaal zijn er acht stages binnen twee dagen opgebouwd. Dankzij de strakke voorbereiding, de nauwe samenwerking met de technische productie en de Funktion-One speakers uit eigen voorraad, konden we na twee indrukwekkende showdagen alles binnen één dag weer zorgvuldig afbouwen. Voor ons is het telkens weer een bijzonder proces: hoe we met techniek, locatie en beleving samen met Kultlab een ervaring creëren die klopt, tot in de kleinste details. 

Gebruikte materialen:

- Funktion-One RES en EVO serie horn-loaded point-source toppen

- Funktion-One F101.2 en F1201.2 com-pact toppen

- Funktion-One F-serie hornloaded subs

- Funktion-One PSM-318 DJ-monitoren

- Versterkerracken met Full Fat Audio 8004HD / 10.000 en NST Audio D-48X / VMX-88 DSP

Kunstenaars
Het werken met zoveel verschillende ploegen is behoorlijk complex, vooral ook qua communicatie. Spruitenburg: "Sommigen appen, andere mailen liever en weer anderen doen eigenlijk alles het liefste face-to-face, waaronder gek genoeg ook mensen die gedurende het jaar in Berlijn zitten. Het proces van het ontstaan van nieuwe ideeën begint vaak al hier tijdens het huidige evenement. Tachtig procent van de ploegen heeft al een idee voor volgend jaar. Wij sturen dat proces en bewaken ook echt het feit dat het allemaal andere werelden wor-den. Daarnaast waken we ook over het budget. Het gevaar van de wilde ideeën van kunstenaars is dat ze het budget al snel kunnen overschrijden, dus wij moeten dan met oplossingen komen om ideeën haalbaar te maken. We zijn ervan overtuigd dat een kunstenaar die maakt wat hij wil, een veel mooier resultaat levert dan wanneer wij hem of haar van alles opleggen." Eerder was er voor de kunstenaars nog veel meer vrijheid, maar dat ging niet meer: "Dit omdat decor- en lichtploegen toch van elkaar afhankelijk zijn en een lichtplan niet zomaar weer veranderd kan worden. Toch werkt iedereen nog op zijn of haar eigen manier. De ene ploeg werkt alles tot op de centimeter uit, de ander schetst het op een A4-tje. Wij implementeren de tekeningen van ervaren partijen in onze plattegronden en tekeningen, voor beginnende partijen moeten wij het soms eerst nog omzetten voor dat kan, maar daar helpen we graag bij."

“Wat uniek is aan onze werkwijze, is dat degene die het lichtplan maakt, het ook bouwt, operate en afbreekt. Dat is zijn plan en zijn ding”, vertelt Spruitenburg verder. “De ploegen die we in de loop der jaren hebben verzameld, zijn hieraan gewend, maar het is best exclusief. We maken de front of house ook gezellig, zodat het hun eigen werkplek is. Dit, gecombineerd met het jaar na jaar werken met dezelfde kunstenaars die nieuwe budgetten krijgen om dingen te ontwikkelen, maakt ons uniek. Het zijn eigenlijk veel verschillende winkeltjes die we tot een geheel smeden. Het verbaast me soms dat andere partijen niet zo werken.”

Korte opbouw
Qua leveranciers werkt Into the Woods al jaren met grotendeels dezelfde partijen. Think! AV verzorgt voor de meeste podia het geluid en is daarmee één van de vaste partijen. “Bij enkele podia werken wij met andere systemen, om zelf ook af en toe nieuwe dingen te kunnen proberen. Zo wordt bij één van de podia dit jaar een zelfgebouwd geluidssysteem van SOUNDDream gebruikt”, legt Spruitenburg uit. “Qua licht werken we bijna altijd qua inhuur met Rent-All. Zij hebben echt veel spullen en kunnen het ook scherp aanbieden. Een partij als Van Ham Tenten en Podia is er ook al vanaf het begin bij.” Al die verschillende partijen hebben in Bos Birkhoven minder dan een week de tijd om alles voor elkaar te krijgen voor de start van Into the Woods. “Eigenlijk is dat te kort, maar het zwembad was tot afgelopen zaterdag nog gewoon open”, legt Spruitenburg uit. “Alles moet hier ook over kleine paadjes en weggetjes, wat ook voor een logistieke puzzel zorgt. Leveranciers moeten eerst naar de parkeerplaats van het naastgelegen activiteitencentrum SuperFun en worden van daaruit doorgestuurd als er hier plek is. Ook moeten we rekening houden met het leidingwerk dat in de grond rond het zwembad ligt. Dat mag natuurlijk niet kapot, waardoor er tijdelijk een dubbele hekkenlijn omheen staat, die morgenochtend wordt weggehaald.”
 

De bijdrage van Silence of the Lights
Silence of the Lights is inmiddels al vier jaar betrokken bij de stage designs van Into the Woods. "Onze kracht ligt in het ontwikkelen van custom fixtures, die we volledig zelf ontwerpen en bouwen: van prototyping en printplaatontwikkeling tot 3D-printen en sheet metal", vertelt Bram van Ravenhorst. "Daarnaast verzamelen we bijzondere specials unieke lampen en fabrieksspots, vaak geïmporteerd uit Oost-Europa die niet te vinden zijn bij reguliere verhuurders. Zo ontstaat een palet van armaturen dat echt eigen is."

"Dit jaar rondden we een innovatief project af: een bewegende lichtslider die twee meter naar links en rechts kan bewegen", gaat Van Ravenhorst verder. "Momenteel is hierop een pixelkubus gemonteerd, maar het systeem is modulair en kan in de toekomst uitgebreid worden met complexere modules. Het is een installatie die letterlijk beweging in het podium brengt en een nieuwe laag toevoegt aan de beleving. Onze samenwerking met Kultlab is hierbij cruciaal. In overleg met Haye Gerlofs (Haylight, red.) en producent Jorn Westerbrink stemmen we ideeën af en doen we de uitvraag bij Rent-All. Vervolgens werken we de technische plannen en huurlijsten uit, die in gezamenlijk overleg worden aangescherpt."

Zwaartepunt
Gevraagd naar het zwaartepunt van de opbouwweek, reageert Spruitenburg: “Dat is eigenlijk vanaf moment één, aangezien er zo weinig dagen zijn. Maar het zwaarst is toch wel de zondag na het evenement, bij de afbouw. De bouw kun je doseren, maar bij de afbouw wil eigenlijk iedereen tegelijk weg, vooral de partijen die van ver komen. Het is altijd een chaotische dag, waarvoor we ook extra machines inhuren.” Tijdens de opbouwweek hadden de partijen vooral te maken met slechte weersomstandigheden, geeft hij verder aan: “Het is dan ook lastiger plannen. Kou en regen maken de crew eerder moe en dingen die vastzitten in de modder kosten nu eenmaal extra tijd. En dan zijn er nog dingen waar je hier rekening mee moet houden, zoals het zwembad, de smalle paadjes en de bomen. Die bomen zijn een groot deel van het decor en we moeten rekeninghouden met natuurzaken. Bepaalde kleuren licht die wel en niet gebruikt mogen worden in verband met de aanwezige vleermuizen bijvoorbeeld. Het past allemaal wel bij ons. Al onze evenementen hebben natuurlijke afscheidingen tussen podia en zeker geen grote grasvelden met tenten. Het decor is zo gemaakt dat het perfect past in de natuurlijk omgeving.”

Afronden
De rest van de dag en de vrijdagochtend zijn vooral nog bedoeld voor de afronding, voordat Into the Woods om 12.00 zal losbarsten. “Omdat we laat in het seizoen zitten wordt het vroeg donker, waardoor licht en lichtkunst een belangrijk onderdeel zijn van Into the Woods”, legt Spruitenburg uit. “Nu zijn de licht- en geluidsploeg druk bezig. Vanavond wordt het een latertje, aangezien dan alle lichtrondes zijn en we alles moeten gaan stellen. Wat betreft technische productie is dat vanavond het grote ding. Ik vind dat zelf altijd een hele leuke avond, je ziet dan al een beetje wat het gaat worden. Verder is het vooral nog heel veel opruimen. Een week bouwen is namelijk leuk, maar levert ook een heleboel rotzooi op. Morgenochtend zetten we dan nog de laatste puntjes op de i. Dan gaat het echt nog om de laatste details.”

De bijdrage van Haylight
Haye Gerlofs (Haylight) verzorgt sinds 2018 de lichtproductie van Into The Woods. Een uitdagende klus op één van de meest avontuurlijke festivalterreinen van Nederland. Haylight biedt technische ondersteuning aan de lichtontwerpers van de area's, verzorgt de logistieke operatie, het werk- en veiligheidslicht, siteverlichting én het lichtontwerp van de live-stage. De uitvoering hiervan wordt gedaan in samenwerking met lichtcollectief All As One. 

Een spannende en uitdagende klus, want op Into The Woods is niks standaard, waardoor er een flink beroep gedaan wordt op de creativiteit van de ontwerper, zowel technisch als artistiek. Geen boom is hetzelfde, niks is waterpas en zelfs de tenten zijn niet standaard. Dat de lichtontwerpers genoemd worden in het blokkenschema zegt wel iets over het belang van de ontwerpen.

De siteverlichting buiten de area's komt uit de gezamenlijke koker van Haylight en Michael Sinnema. Een ontwerp daarvoor is er niet. Een droombeeld van het resultaat al wel. Of zoals 3voor12 schreef: "Er is geen boom, struik of grasspriet NIET belicht. De lichtjes glibberen over de bomen als kleurrijke slangen en alle bladeren zijn roze, paars en oranje. Een paddodruppel heb je hier niet nodig om te trippen." 

Spruitenburg is als festivaleigenaar pas echt blij wanneer iedereen na twee dagen festival weer veilig thuis is en alles vlekkeloos is verlopen, geeft hij aan. “Voorheen deed ik de technische productie, maar dat neemt Jorn Westerbrink sinds vorig jaar voor zijn rekening. In zijn rol ben je eerst al heel blij wanneer op de eerste avond alles werkt en brandt en er technisch gezien geen problemen zijn. Zelf roep ik weleens dat ik de opbouwweek net zo leuk vindt als het festival zelf. Op Wildeburg en Wilde Weide heb ik dat zelfs nog sterker. Dan vraag je je gevoelsmatig weleens af wat al die bezoekers opeens op ‘jouw’ terrein komen doen, maar uiteindelijk is dat natuurlijk wel gewoon waar je het allemaal voor doet. Ik vind dit werk leuk omdat het dynamisch is. Je bent een heel jaar aan het voorbereiden op kantoor, plannen maken met verschillende partijen, wat steeds gedetailleerder en intenser wordt. Dan heb je dit moment, dat alles bij elkaar moet komen, en dan gaat alles weer weg en is het klaar. Dan kun je weer overnieuw beginnen. Dat het weer voorbij is, is heerlijk. Elk jaar, als je hier weer op het terrein stapt, is het alweer een jaar geleden en dan kriebelt het weer. Daardoor blijft het ook zo leuk.”

De bijdrage van Dr. Strebel
Dr. Strebel verzorgt op Into the Woods al bijna tien jaar het lichtontwerp en de installaties in het Beukenbos. "We vinden het belangrijk dat het publiek middenin de installatie staat om een immersive experience te bieden. We gebruiken zo min mogelijk truss en maken alles zelf", vertelt Floris de Groot. "Voor Kultlab en Fusion Festival hebben we dit jaar de installatie Xplode gemaakt. In het Beukenbos stonden vijf van deze Xplode-palen. Een Xplode is een zes meter hoge paal die uit een mechanisme met zestien panelen bestaat. Het wordt door pneumatische cilinders in en uit elkaar bewogen. We leggen hiervoor een luchtdruknetwerk onder de grond aan. In elk paneel zijn twintig stalen vierkanten gelast. Ze worden van binnen belicht door pixelstrips. Elke paal heeft een rookvloeistofreservoir geïntegreerd en een 2,6kw Viper eraan. In het midden van de palen wonen twee 1 kw halogeen bulbs." Dit jaar stond in het Beukenbos een podium van Studio UKU. De Groot: "Iedere dwarsligger heeft pixelstrips gekregen, waardoor het dak een soort LED-scherm werd. De Xplodes en het podium hebben we met Resolume en Touchdesigner aan elkaar geknoopt."

Om het af te maken werden nog de volgende lampen opgehangen:

- Hoog in de bomen 10 CLF Seras SMD.

- Op de flanken, ook in de bomen: 4 Martin Mac Vipers.

- Over de gehele breedte van de area hingen 12 oude industrielampen, omgebouwd tot blinders.

- In de front 6 CLF Poseidon Beam Ultra.