Slow motion: televisie als add-on

Slow motion

Er zijn twee belangrijke punten die het audiovisuele vak zo interessant maken. De voortdurende innovatie - elk jaar worden de grenzen verlegd. En het zorgen dat de kijker op het puntje van zijn stoel blijft zitten. Arnout van der Hoek, MediaAssist

We stappen langzamerhand een nieuw tijdperk in. Voor de professionele broadcaster opent zich een nieuwe markt. Naast het maken van reguliere verhalen voor televisie en radio en de lineaire online clips voor internet en bedrijfsleven is er een groeiende behoefde aan korte content die direct of snel kan worden gepubliceerd. Belangrijkste voorbeelden zijn de grote evenementen waar grote LED schermen niet alleen de rol spelen om mensen achteraan te laten zien wat er vooraan gebeurt, maar onderdeel zijn van het entertainment. Bij sportevenementen is dit fenomeen het beste te zien. Op de schermen zijn de herhalingen te zien, de scores en de statistieken, maar ook clips om in de pauzes en vooraf het publiek te amuseren. Sponsoring krijgt een nieuwe dynamiek. Voor streaming internet is een markt zich aan het ontvouwen, met name voor sport. Niet om nog meer clips op Youtube te zetten, maar om een specifiek internetkanaal te voeden. Opvallend is dat het verdienmodel vaak niet primair is terug te vinden in advertising en het bereiken van zoveel mogelijk kijkers, maar zich erop richt om specifieke doelgroepen te bereiken. Bijvoorbeeld voor het delen van eenzelfde liefhebberij of gemeenschappelijk doel. Dat dit een serieus groeiend segment is, was goed te zien op de NAB show in Las Vegas. Middelkleine en kleine broadcastmixers deden het goed op de beurs. Afgelopen zomer is in Europa onderzoek gedaan naar de specifieke groeimogelijkheden voor sport in dit segment. In de Verenigde Staten is deze markt al gevuld, maar in Europa is er nog 30% groei.

NewTek is in deze markt zeer succesvol en marktleider met het leveren van geïntegreerde broadcastsystemen. De afgelopen drie jaar is het al 28 jaar bestaande bedrijf, respectievelijk gegroeid met 30%, 50% en afgelopen jaar met 80%. Ze zijn uiteraard niet de enige speler op deze markt. Broadcastpix is hier ook sterk aanwezig, net als het Nederlandse Vidigo, Blackmagic Design en Datavideo. Maar ook bedrijven uit de traditionele Broadcast voor de grote tv-stations, zoals Ross video, Grass Valley en Sony hebben voor dit segment geïntegreerde systemen. LiveStream, dat zich vooral richt op eigen streamingportal, heeft op de NAB een mooie serie mixers gelanceerd.

In de Europese markt is er sprake van professionalisering in de sector van e-learning, business-to-business en sport. Dat hier al het nodige gebeurt moge duidelijk zijn. Echter is er een subtiel verschil. Nu gaat het niet meer om een enkele clip die op de website wordt geplaatst, maar om substantieel meer clips die periodiek worden ververst. De online content, soms live, toont soms dezelfde karakteristiek als die voor televisiestations.

Slow motion in sport behoort tot het ultieme high-tech domein. Het belangrijke sportmoment in herhaling langzaam afspelen is voor de reguliere sportprogramma's op TV wezenlijk onderdeel. Maar sportorganisaties beginnen hun eigen registraties en kanalen. Slow motion wordt voor live registratie gedaan door specialisten met speciale apparatuur. In eerste instantie, in het tapetijdperk, werd daarvoor gewerkt met speciale videorecorders. Deze machines konden langzamer afspelen en hadden speciaal daarvoor uitgeruste videokoppen. Nu gebeurt dit met harddiskrecorders en de nodige software. Dominerend in slow motion is het Belgische bedrijf EVS Broadcast. De machine kan een sportmoment vanuit meerdere camerahoeken opnemen en in slow motion weer afspelen. Tussen 400% vertraging en 400% versnelling. De LSM van EVS is zo ingeburgerd dat een slow motion bediener in het algemeen ook wel LSM-operator wordt genoemd.

De slow motion operator is gespecialiseerd in dit werk. De operator moet direct na bijvoorbeeld een doelpunt bij het voetbal het moment vanuit meerdere hoeken weer zichtbaar maken en aanbieden aan de regisseur. Tegelijkertijd een samenvatting monteren van een overtreding en tja, de wedstrijd gaat door, dus hij moet ook de wedstrijd blijven volgen. Bij grote wedstrijden zijn er meestal meerdere operators op de broadcastwagen. Affiniteit met de specifieke sport is hierbij geen overbodige luxe.

Het gebruik van slow motion is bijna onderdeel van de sport geworden en zo ingeburgerd dat ook de subkanalen op internet en voor weergave in het stadion er graag gebruik van willen maken. Naast de grote facilitaire bedrijven is er groei in kleine zelfstandige bedrijven die ondermeer sportregistratie doen. Met compacte geïntegreerde apparatuur is het tegenwoordig veel simpeler geworden om kleine wagens voor meercamera in te richten. De digitalisering van de videosignalen helpt daar in mee. Echter is de traditionele slomo apparatuur behoorlijk prijzig.

NewTek begon al in vroeg stadium hun SD Tricaster modellen te voorzien van een eenvoudige slow motion optie. Er bleek grote behoefte bij lokale broadcasters en sportorganisaties om hun publiek meer te bieden dan alleen een registratie. "Fans willen zich midden in de actie voelen en alle topmomenten kunnen meebeleven en nogmaals zien", aldus NewTek. NewTek heeft de afgelopen tijd drie HD modellen uitgebracht in de 3Play serie. Twee 4-kanaals met twee verschillende outputs en een 8-kanaals met twee outputs. De aanschafprijs van deze machines ligt soms wel 60 % onder de kosten van de reguliere systemen en begint al bij 11.495,- euro voor de 3Play 425, een 4 camera ingang SlowMotion systeem.

Op de NAB heeft ook Broadcastpix ReVue uitgebracht, respectievelijk een 2 en 4 kanaals slomo. De 3Play 4800 van NewTek is een bijzondere machine. Het is een volledige 8-kanaals HD recorder met alle mogelijkheden voor professionele broadcasting. De machine voldoet volledig aan de eisen die voor professionele broadcasting gelden, maar richt zich ook op de nieuwe markt van sportfans online, in het stadion en evenementen.

Behalve slow motion replay, is er de mogelijkheid snel hoogtepunten te monteren en uit te spelen en te voorzien van allerlei overgangen zoals graphics en bumpers. Tijdens de opnames kunnen stills en korte clips worden gepubliceerd naar social media, om zo fans op alle fronten te bedienen. De machine sluit goed aan op de Tricaster serie van NewTek, maar is evengoed stand-alone in elke omgeving in te zetten. De machine werkt stabiel onder de druk van live sport, is robuust uitgevoerd met dubbele voedingen en is full uncompressed HD, maar houdt rekening met allerlei verschillende bronnen, van analoog composite tot HD-SDI. In heftige situaties kan er gekozen worden om de acht recorders twee aan twee te koppelen, om zo altijd back-up te hebben op een tweede harddisk.

In gebruik vind ik de 3Play heel intuïtief. Het is alsof je in een instant tijdmachine stapt. Op elk moment in tijd kan worden teruggespoeld en worden gestopt en alles in acht verschillende hoeken worden bekeken. De multiviewer laat alle kanalen zien en er kan tijdens de wedstrijd worden meegeschakeld. Op momenten van scores of overtredingen kunnen er markers worden gezet door een simpele druk op voorgeconfigureerde toetsen. Afhankelijk van de sport kan automatisch worden ingesteld hoe ver er moet worden teruggespoeld in tijd. Bij een tennismatch zal dat weer anders zijn dan bij een hockeywedstrijd. Elke marker komt op alle acht kanalen terecht en kan worden voorzien van korte labels. Er zijn tools aanwezig om met korte toetscommando's tekstlabels in te voeren. Naderhand of tijdens de opname kunnen zo fragmenten makkelijk worden opgevraagd of gesorteerd. Tijdens de wedstrijd kan een slow motion via het eerste kanaal worden uitgespeeld naar de regie en kan live van camerahoek worden gewisseld. Op het tweede kanaal kan een samenvatting of korte montage worden klaargezet en uitgespeeld. De simpele montage kan worden voorzien van overgangseffecten, bumpers en logo's en uiteraard loopt het audio mee.

De machines hebben net als de TriCasters de mogelijkheid om te worden bestuurd door macro's. Hierdoor kunnen complexe handelingen onder een macro toets worden gezet. Zo kunnen ook operators met minder ervaring of producers de machine bedienen. De macro's knoppen zijn eenvoudig te programmeren en kunnen ook op externe controllers en knoppen worden gedefinieerd. Er zijn mogelijkheden met Midi en AMP. Het is zelfs mogelijk om de slomo te bedienen met een iPad. Overigens is dit ook mogelijk bij de nieuwe serie TriCasters. De slow motion machines nieuwe stijl brengen de sport nog dichter bij het publiek en de fans en genereert meerwaarde op schermen bij sportevenementen, online en broadcast. Dit is een typisch live instrument dat tot voor kort onbereikbaar was voor de niet-traditionele broadcasters.