Goed nieuws voor consument: Dual-Triple-Quadruple

Als er iets in beweging is in digitaal Nederland, dan is het wel de markt van telefonie, internet en televisie. Termen als Dual Play, Triple play, en Quadruple play zijn aan de orde van de dag. Grote partijen zijn druk op overnamepad en nieuwe businessmodellen zijn nodig om oude modellen te vervangen. Kortom, een interessante en dynamische markt. Lucas Vroemen, onafhankelijk mediaconsulent bij MediaManage bv (www.mediamanage.nl)

Nagenoeg alle bedrijven die zich enkel bezighielden met televisie, hebben hun diensten uitgebreid met zogenaamde Triple-play of Quadruple-play diensten, zijnde vaste telefonie, mobiele telefonie en internet. Met name bij televisie zorgt de omwenteling van analoog naar digitaal voor een enorme opmars van digitale televisie, zodanig dat de digitale TV variant waarschijnlijk binnen enkele jaren analoge televisie zal vervangen. Op dit moment kijkt 84% van Nederland al naar digitale televisie en dat percentage groeit iedere maand.

Kijken we naar de grote spelers in die markt, dan heeft Ziggo met 2,15 miljoen digitale televisiekijkers verreweg het grootste aandeel. KPN neem de tweede plaats in met 1,9 miljoen kijkers en op plaats drie vinden we UPC, met iets meer dan één miljoen digitale TV abonnementen. Canal Digitaal zou ergens rond de 800.000 TV abonnementen verkocht hebben, maar dit bedrijf maakt geen cijfers bekend. Onder het aantal kijkers dat gebruik maakt van de digitale televisiediensten van KPN zijn in 2013 nog zo'n 675.000 kijkers die kijken via Digitenne, het digitale televisiepakket van KPN dat digitale televisie kijken via de ether mogelijk maakt. Het aantal kijkers naar deze dienst neemt met tienduizenden per jaar af. Dat heeft deels te maken met de alternatieven die de consument heeft en de zachte aandrang van KPN om deze kijkers naar IPTV te krijgen, maar ook vanwege de tariefverhoging van maar liefst 30% die KPN onlangs heeft doorgevoerd. Digitenne kostte onlangs nog ?9,50 per maand, per 1 juli 2013 is dat maar liefst ?12,50 geworden.

Er zijn ook wel wat kleinere aanbieders in Nederland actief, zoals XS4ALL, KickXL, Concepts ICT, Edutel, XMS, Telfort, Lijbrandt en Glashart Media, maar die zijn inmiddels allemaal opgekocht door KPN. KPN is een zeer actieve speler op de markt van IPTV geworden en levert zelfs de televisiekanalen aan een andere grote speler die ook de Triple-play markt is ingestapt: Vodafone. Vodafone heeft op zijn beurt weer het bedrijf Wiericke overgenomen, dat ondermeer Multivisie.tv als TV-aanbieder in zijn gelederen heeft. Het is natuurlijk erg vreemd dat de grootste concurrent van Vodafone op mobiele telefoniegebied, KPN, de Triple-Play diensten aan Vodafone levert. Kenners verwachten daarom meer acquisities door Vodafone, zodat het niet meer afhankelijk is van KPN voor de aanlevering van diensten.

Ook is nog een klein aantal onafhankelijke IPTV aanbieders actief in Nederland, zoals Solcon, Scarlet (eigendom van Belgacom), Fype, Glashelder (eigendom van MoCo en nu de Daisy Group), Plinq/Compenz (die innig samenwerken), Tele2 en InCompanyMedia (business IPTV).

De grote kabelmaatschappijen hebben nog altijd een geografische hegemonie. Ziggo en UPC bezitten de kabel in de grond en bieden daarover hun diensten aan, terwijl er een omwenteling aanstaande is om, net als bij het elektriciteitsnet, infrastructuur en diensten nog meer te gaan scheiden. Pogingen van de Nederlandse Telecom waakhond OPTA om de kabel van de grote partijen open te gooien zodat ook andere providers analoge televisie kunnen gaan aanbieden over hun kabel zijn tot nu toe niet gelukt. Alleen Tele2 heeft een poging gedaan, maar heeft dat - waarschijnlijk omdat er geen sluitende business case is - niet doorgezet.

Er bestaan verschillende technieken om digitale televisiekanalen bij de mensen thuis te krijgen. Verreweg de meeste klanten van UPC en Ziggo kijken via coax bekabeling (de bekende antennekabel), terwijl het aantal televisiekijkers via een ADSL/DSL en glasvezel toeneemt. Digitaal kijken via coax gaat met behulp van de zogenaamde Docsys technologie en is voornamelijk uitgevonden om de oude coax bekabeling zo lang mogelijk te kunnen gebruiken. Hoe langer de kabel blijft liggen, hoe meer geld daar aan verdiend wordt omdat er geen grote sommen geld hoeven te worden gespendeerd aan de kostbare vernieuwing van het kabelnet. Het televisiesignaal wordt in het zogenaamde DVB-C formaat over die coax kabel getransporteerd naar het televisietoestel.

IPTV daarentegen is een datastream die via een data-infrastructuur kan worden getransporteerd naar de huiskamers, zoals glasvezel of ADSL. Beide technieken hebben gemeen dat ze via een vertaalapparaat pas beeld kunnen leveren aan de televisie, een zogenaamde settop box. Voor de DVB-C technologie zijn alternatieven voorhanden als CI+ modules, die vaak al in de televisie geïntegreerd zijn. Voor IPTV komen alternatieven in de vorm van Smart TV's, hybride toestellen die zowel een televisieaansluiting als een internetaansluiting hebben. Dan kun je natuurlijk nog TV kijken via de satelliet (Canal Digitaal) waarbij de DVB-S techniek wordt gebruikt en via Digitenne kijken met behulp van DVB-T technologie. De C, S en T achter DVB (Digital Video Broadcasting) staan overigens respectievelijk voor Cable, Satellite en Terrestial.

De nieuwere ontwikkelingen zijn de zogenaamde Over The Top diensten. Over The Top Content (OTT) is content die vaak ter beschikking wordt gesteld via hybride technieken, waarbij televisie en internetdiensten gecombineerd worden. Smart TV's kunnen ook videostreams via het internet aan. Het zogenaamde HLS streaming protocol, http Live Streaming, kan videostreams in goede kwaliteit streamen naar een Smart TV, zodat er geen verschil meer tussen een traditioneel kanaal en een HLS kanaal is. Via de hybride opzet van een Smart TV is het tevens mogelijk om de live content van de HLS stream te combineren met internet content. Dan ontstaan legio mogelijkheden waarbij de traditionele verbinding tussen kabelaanbieder en contentaanbieder niet meer nodig is. Via de algemene internet infrastructuur worden contentdiensten aangeboden van iedere provider, ongeacht of de kijker in Ziggo-gebied, of in UPC gebied woont. Dat betekent natuurlijk nogal wat voor het huidige businessmodel. Waarschijnlijk krijgen we straks een Ziggo, UPC of KPN app. op de smart TV en kiezen we voor het contentaanbod en de prijs.

Kortom, veranderingen in deze wereld zijn onontkoombaar, voor de consument is dat goed nieuws en ontstaat er steeds meer keuze.