“Hulpverlening naar ambulanceniveau”

Marc Verweij (Meducare):

De markt voor medische hulpverlening op evenementen en scholen is vrij en dat is een kwalijke zaak, weet (de wel geschoolde) Marc Verweij van Meducare. Verweij richt zich met zijn bedrijf op professionele hulpverlening bij evenementen, bijzonder ambulancevervoer, schoolhulpverlening én op educatie binnen die gebieden. Professionele branchevorming en eenduidige regelgeving zijn zaken waar hij en de vereniging voor kwaliteitsbevordering van medische hulpverlening bij evenementen nu vol voor gaan: "We moeten zorgen dat wij de regels maken, omdat ze ons anders straks worden voorgeschreven."

Eigenlijk is het helemaal niet zo vanzelfsprekend dat Marc Verweij doet wat hij nu doet. Een toekomst in de techniek lag namelijk meer in de lijn der verwachting. "Maar de mensenkant trok uiteindelijk toch meer", vertelt hij in het Brabantse Vessem. "Ik ging na de militaire dienst dan ook de Pabo doen. Ik ben 14 jaar docent geweest en omdat ik ook scoutingleider was bij een groep lichamelijk gehandicapte kinderen deed ik ook steeds meer medische kennis op. Medicijnen, behandelpatronen, ziektebeelden. Ik kwam het steeds tegen en vond het heel boeiend. Dat zijn eigenlijk de twee sporen geweest die zich los van elkaar zijn gaan ontwikkelen."

Die twee sporen ? educatie en medische hulpverlening ? zijn uiteindelijk samengekomen in Meducare. "Naast het leraarschap kreeg eerstehulpverlening een steeds grotere rol", legt Verweij uit. "Op grote festivals bestond het bijvoorbeeld nog nauwelijks. Ik was een speler bij Dynamo Open Air en bij de laatste versie van het grote Dynamo zat ik tussen de hoofdorganisatie en het Rode Kruis in als medisch coördinator. Ik vond het super interessant om die grote stroom mensen goed medisch te ondersteunen. Langzaam maar zeker ging ik meer en meer doen op dat gebied en uiteindelijk beland je dan in een professie. Ik werd ambulancechauffeur, naast mijn baan in het onderwijs."

Door zijn werk op de ambulance kwam Verweij automatisch in aanraking met allerlei zaken waar hij een eigen zienswijze op kreeg, bijvoorbeeld op scholen en evenementen. "Op scholen was nog helemaal geen hulpverlening en op evenementen was het summier. Alleen het Rode Kruis was er mee bezig en uiteindelijk ontstonden wat particuliere initiatieven. Ik vond het boeiend dat mensen dat als werk deden en kwam steeds vaker mensen tegen die zeiden dat ik met mijn ideeën voor mezelf moest gaan beginnen. Uiteindelijk hakte ik tijdens een vakantie de knoop door. Ik begon in 2002 met Meducare, waarbij ik me kon bezighouden met medische hulpverlening op evenementen en scholen, maar wel volgens mijn eigen ideeën. Dat is het spoor dat ik nu nog altijd volg."

Wat Meducare ook als opleider uniek maakt, is dat Verweij en zijn mensen nog altijd 'met de poten in de klei staan'. "We hebben dus niet alleen lesbevoegdheid, maar weten ook nog eens hoe het er in de praktijk echt aan toe gaat en hoe het wereldje verandert." Zowel bij evenementen als op scholen zie je dat er verzwaring komt in het takenpakket van de hulpverleners, geeft Verweij aan: "Dat hangt ook samen met de ontwikkelingen in de maatschappij. Vroeger had je op een evenement een EHBO-tas met flink wat verbandmateriaal nodig en dan kwam je een heel eind. Het enige wat gebeurde was dat iemand over een haring struikelde, of ze sloegen elkaar een keer voor het hoofd. Tegenwoordig moet je een complete medische hulppost paraat hebben. Het niveau van de hulpverlening moet echt naar ambulanceniveau opgekrikt worden. De mensen die daar in zitten moeten dan geen EHBO'ers zijn, maar echt verpleegkundigen, eventueel zelfs artsen. Ambulancechauffeurs bijvoorbeeld, mensen die op straat hun sporen verdiend hebben. Op een evenement kom je namelijk een mix van de meest rare dingen tegen."

Jaren geleden was het volgens Verweij heel extreem als je een ambulance op je terrein nodig had. "Tegenwoordig heb je met veel minder bezoekers zo drie of vier ambulances aanwezig. Een tijdje geleden hebben we zelf een traumahelikopter op het terrein gehad. Dat was voor een jongen die drugs gebruikt had en op sterven na dood was. Daar konden we helemaal niks meer mee doen. Blijkbaar is het de tendens. Is het over tien jaar gebruikelijk dat er op zo'n feest een dode valt? Daar moeten we natuurlijk niet naar toe, maar het zijn wel ontwikkelingen waar ik me zorgen over maak." Uiteraard hangt een en ander wel van het evenement af. "Kijk bijvoorbeeld naar de Vierdaagsefeesten in Nijmegen. Daar heerst een geweldige sfeer en gebeurt nauwelijks iets. Voor veel rockconcerten geldt hetzelfde. Daarom kies ik met mijn bedrijf tegenwoordig ook voor de leuke dingen. Gezellige activiteiten met een goede sfeer, maar waar wel wat gebeurt. De motorport en de outdoorwereld bijvoorbeeld, de echt specialistische evenementen waar ook nog eens een grotere kans op letsel is. Met de dance- en drugsscene heb ik het wel gehad. Een verdienmodel heb je daar ook niet, want het bokst allemaal tegen elkaar op. Daarnaast wil ik ook gewoon plezier in het werk hebben en dat is daar toch minder."

Meducare staat samen met andere partijen aan de wieg van een branchevorming. "De medische (school)hulpverlening is namelijk vrij, vanuit de overheid is er geen regelgeving voor. Iedereen kan een rugzak en een ambulancepakje kopen en bij een feest de hulpverlening gaan doen. Er is niemand die je tegenhoudt. Je ziet het echt in het veld, de bedrijfjes schieten als paddenstoelen uit de grond. Ze kopen op Markplaats een ambulance, stoppen er twee EHBO'ers in en zetten dat ding in het zicht op een evenemententerrein. Dan lijkt het al snel heel wat. Totdat puntje bij paaltje komt, met alle gevolgen van dien. Er vallen doden doordat de hulpverlening slecht is geregeld op evenemententerreinen." Op de vraag of organisatoren zich daar wel van bewust zijn, reageert Verweij: "Dat denk ik wel, maar ze zoeken de randen op van wat de maatschappij toelaatbaar vindt. Omdat er geen regelgeving is, kom je daar ook mee weg. Het wordt ook te vaak als sluitpost gezien. Dan vindt een organisator het belangrijker dat het verkeer goed geregeld is, omdat anders een dag later in de krant staat dat het een chaos was. Het werkt ook net als bij verzekeringen. Het kost geld en als er dan niks gebeurt, dan is dat zuur geld. Maar als er wel een keer iets gebeurt, dan ben je blij als je de zaakjes voor elkaar hebt."

Vaak wordt alle hulpverlening rondom een evenement EHBO genoemd. Verweij: "Maar wat wij doen is van vele malen hoger niveau. Het is een medisch beroep en dan heb je te maken met paramedici, ambulancemedewerkers en artsen en dergelijke. We willen het nu allemaal duidelijk gekanaliseerd krijgen. Wat doet een EHBO'er, wat doet de ambulancezorg, wie heeft welke taken en bevoegdheden? De organisatie waarmee we dat allemaal willen bewerkstelligen staat op het punt te worden opgericht; de Stichting Evenementen Hulpverlening Nederland (SEHN). Dan kom je uiteindelijk aan de tafel bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om te praten over regelgeving en over het feit dat het überhaupt goed geregeld moet worden. Het moet in de toekomst zo zijn dat partijen aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen voor ze dit werk mogen verrichten. Als je een ambulance hebt, dan moeten daar ook mensen bij horen die weten hoe het werk in zo'n ambulance er aan toe gaat. Dat betekent dus ook ? en dat is nu de makke ? dat een organisator moet snappen dat het ook geld kost als er een ambulance met goed personeel moet staan. De prijzen van 'Pietje van om de hoek' gaan dan niet meer op."

"We moeten zorgen dat wij als branche de regels gaan maken, voordat ze ons van hogerhand opgelegd gaan worden", gaat Verweij verder. "Er zijn overigens wel meer partijen van doordrongen dat het goed geregeld moet zijn. Ook bij de VVEM wordt er tegenwoordig over gepraat. Je ziet dat partijen elkaar gaan aankijken en vragen gaan stellen." Het is volgens Verweij een traject dat wel wat jaren in beslag gaat nemen: "Over vijf jaar staat het mijns inziens helemaal strak in het gelid. Dan zijn de brancheorganisaties overal geaccepteerd, al wordt er in Haagse kringen nu ook al over gesproken. We komen voor in de stukken en ze zeggen dat het goed is dat we er mee bezig zijn. We willen straks een groep zijn die iedereen kent, die iedereen aanschrijft en waar iedere serieuze partij zich in kan vinden en als norm accepteert. Al met al is de algehele professionalisering ingezet. Dat moet ook wel, ook de overheid kan niet anders. Daar hebben ze middels de 'EvenementenAssistent' ook al een slag gemaakt. Daar gaat het bijvoorbeeld over vergunningverlening, omdat in elke gemeente andere regels werden gehanteerd. We willen ervoor zorgen dat we overal dezelfde taal gaan spreken. We moeten één koers gaan varen met zijn allen en met mijn bedrijf wil ik dat dit ook in schoolland gaat gebeuren. Misschien moet ik daar zelf het initiatief wel gaan nemen. Veel scholen verschuilen zich nu achter de wetgeving. Ze hebben toch BHV? Maar of dat dan bij een gerenommeerd bedrijf is geregeld of bij een of ander bureautje, dat maakt ze niet uit. Ook daar moeten we dus van af."