Dag van de Digitale Radio: Let’s get digital

tv&radio actueel

av-entertainment.nl

"Let's get digital. Digital. I wanna get digital. Let's get into digital", klinkt het swingend uit de boxen in de Haagse symposiumzaal. Lange Frans rapt tussen de refreinen door enthousiast over het relatief nieuwe fenomeen digitale radio. "Je voelt het al een beetje. Er hangt iets in de lucht. DAB+, DAB+." De aanwezigen bewegen vrolijk mee op het ritme. Niet alleen omdat ze de aanstekelijke beat waarderen. Ze zijn het vooral roerend eens met de songtekst.

Tekst en foto's: Elly Molenaar

Digitale radio is de toekomst. Dat wordt wel duidelijk tijdens de Dag van de Digitale Radio op 23 juni in Den Haag. Een zaal vol aandachtige luisteraars neemt alle positieve cijfers die worden gepresenteerd aan als zoete koek. Het verhaal van de Noor Gennar Garfors heeft op menigeen zelfs een watertandend effect. Want nergens anders ter wereld dan in Noorwegen luisteren er zoveel inwoners dagelijks naar digitale radio. DAB staat voor Digital Audio Broadcasting en DAB+ is de verbeterde versie daarvan. Het is vergelijkbaar met digitale tv en zendt uit met kortere golven dan FM en AM. Juist voor onderweg, in de trein, op de boot of in de auto, is het zeer geschikt. Een DAB+-signaal heeft minder bandbreedte nodig dan FM. Daarom is er ruimte voor veel meer zenders. Om het te kunnen luisteren, is een DAB+-ontvanger nodig.

Vakantiegangers kijken vanaf 2017 hoogstwaarschijnlijk teleurgesteld op als ze door het Scandinavische Noorwegen rijden en hun 'ouderwetse' FM-autoradio plotseling niet meer lijkt te werken. De indrukwekkende fjorden zien er zonder muzikale ondersteuning ongetwijfeld een stuk minder spectaculair uit. "Noorwegen is het eerste land ter wereld dat FM volledig afschakelt, in 2017. Radio luisteren via de ether kan vanaf dan alleen nog via DAB en DAB+", zegt Garfors. Hij heeft een trotse twinkeling in zijn ogen als hij erover vertelt en die is er niet voor niets. Zijn geboorteland is namelijk het succesvolste land als het om digitale radio gaat. Meer dan de helft van radioluisterend Noorwegen doet dat inmiddels via DAB en DAB+ en de dekking is er bijna volledig.

De genodigden van het symposium begrijpen de Noor en zijn enthousiasme voor digitale radio wel. Haarfijn worden alle voordelen van DAB+ nog eens op een rijtje gezet en ontkennen dat digitale radio ook voor Nederland de toekomst is, is er niet meer bij. De geluidskwaliteit is wellicht het belangrijkste pluspunt. Door het gebruik van de digitale techniek zal de luisteraar geen ruis of kraakje meer horen. Bovendien is het aanbod van radiostations via DAB+ veel groter dan op de 'ouderwetse' FM. Het gebruik is eenvoudig en gratis op te pikken. Eindeloos zoeken naar de juiste frequentie is niet meer nodig. Het logo of de stationsnaam aanklikken is al voldoende.

Noorwegen is een groot voorbeeld voor Nederland als het gaat om digitale radio. In vergelijking met dit Scandinavische land staan wij nog slechts in de kinderschoenen. Ook van landen als Duitsland en Engeland kunnen we wat leren. Niet voor niks vertellen juist sprekers uit die landen over de groei van DAB+ in Europa. Om digitale radio ook in Nederland tot een succes te maken, is samenwerking het sleutelwoord, legt project director Jacqueline Bierhorst van Digital Radio NL en organisator van het symposium uit. "Samenwerken loont, dat is wel gebleken. Nederland is niet voor niets 'het beste jongetje van de klas' in Europa. We zijn enorm gegroeid sinds we zijn begonnen met het aanleggen van een netwerk in 2013. Dat motiveert." Barbara Schouten van GfK beaamt dat. "In vergelijking met andere Europese landen hebben wij de snelste start gemaakt."

Maar liefst negentig procent van alle Nederlanders luistert wekelijks naar de radio. "Gemiddeld drie uur per dag", weet pr en online media manager Ilona de Bok van Philips. "Waarom digitaal? Het kan toch ook online?", zal menigeen zich oprecht afvragen wanneer over DAB+ wordt gesproken. Maar Bierhorst schuift die vraag snel van tafel. "Internetradio is geen alternatief voor het broadcastnetwerk. Als je vanuit Eindhoven naar Maastricht rijdt, lijkt het soms wel alsof je van de wereld af valt. Ineens beginnen zenders te storen en raak je de ontvangst kwijt. Bovendien betaal je voor internetradio onderweg hoge datakosten. DAB+ is het enige alternatief van FM en het kent ook nog eens veel meer voordelen."

Consumenten lijken dit nieuws snel op te pikken. "Als we kijken naar de zoekopdrachten die op de website van Philips binnenkomen", zegt De Bok, "dan geeft dat een positief beeld van de interesse voor DAB+-ontvangers. Maar op de winkelvloer weten verkopers veelal niet wat er bedoeld wordt als er naar dergelijke apparaten gevraagd wordt." Moderator Sjors Fröhlich knikt. Hij heeft het zelf meegemaakt. De verkoper van een bekende winkelketen stuurde hem naar de verkeerde afdeling toe. "Allerlei apparaten worden je aangesmeerd als je over DAB+ begint, tot broodroosters aan toe. De bekendheid onder winkelpersoneel moet duidelijk vergroot worden." Daar is Bierhorst het mee eens. "Er wordt hard aan gewerkt. Steeds meer winkels hebben DAB+-ontvangers in hun assortiment en het personeel wordt opgeleid om consumenten erover te adviseren."

Promotie is daarom van groot belang. Ook is het vastzetten van een 'switch-over-datum', waarop FM volledig afgeschakeld wordt en DAB+ de nieuwe standaard wordt, volgens Garfors cruciaal. "Tot die tijd zullen consumenten zich niet genoodzaakt voelen een DAB+-ontvanger aan te schaffen. Zodra er een datum is, gaan ze over tot actie. Dat zien we in Noorwegen ook. Omdat we niet willen dat iedereen in 2017 massaal naar de winkel gaat voor een nieuw apparaat, proberen we die aankopen nu al zoveel mogelijk te promoten. Het werkt, steeds meer Noren zijn eigenaar van één of meerdere DAB-ontvangers."

Een datum waarop het FM-netwerk uit de lucht gaat, is in Nederland nog niet vastgelegd. Maar het netwerk van DAB+ is binnen ons land wel meteen in 2013 groots aangelegd. "We zijn voor honderd procent gegaan. In elk geval voor outdoorontvangst", zegt Bierhorst. In veel gevallen doet de digitale radio het binnen trouwens ook uitstekend, belooft ze. "Bij mij thuis is de ontvangst bijvoorbeeld perfect." Ze laat een aantal kleurige staafdiagrammen zien die een positief beeld geven van de groei van digitale radio in Nederland. "We verwachten dat in 2023 volop digitaal naar radio geluisterd wordt."

In de autobranche zal het wellicht nog iets sneller gaan, denkt Robbert van den Heuvel van de Fiat Chrysler Automobiles Group. Veel meer dan de helft van de automobilisten luistert tijdens het rijden naar de radio. DAB+ kent bovendien voordelen voor bestuurders. "De keuze aan zenders is enorm, je hebt een betere ontvangst dan via FM of internet, je kunt gemakkelijk navigeren tussen het ruime aanbod en het is gratis te ontvangen. Niet voor niets is DAB+ nu al in de helft van alle nieuwe auto's leverbaar. Eind 2016 verwacht ik dat al onze nieuwe modellen zullen zijn voorzien van de juiste mogelijkheden voor het beluisteren van digitale radio." Zelf rijdt Van den Heuvel al een poosje rond in een Fiat met daarin een autoradio met DAB+-ontvangst. "Ik nodig iedereen uit een proefritje te maken." Bierhorst vindt dat een uitstekend aanbod. "Als je eenmaal hebt kennisgemaakt met digitale radio, dan wil je namelijk niet meer terug."

Om digitale radio ook in Nederland tot een succes te maken, is samenwerking het sleutelwoord