Nieuwe vorm van entertainment: Julia

theater&podia Productie

av-entertainment.nl

Het Rotterdams Philharmonisch Orkest kwam in de zoektocht naar een nieuw publiek met het bijzonder ambitieuze project Julia: een spektakelstuk met naast het orkest ook dans, circus en acrobatiek op het immense podium in Ahoy. Stuwende kracht achter het megaproject was uitvoerend producent Mike Schäperclaus, die op zijn beurt voormalig Cirque du Soleil-man Guy Caron strikte als creatief brein. Het resultaat was meer dan indrukwekkend.

Foto's Nico Alsemgeest

Bij het Philharmonisch Orkest Rotterdam merkten ze al langer dat het trouwe publiek een steeds hogere gemiddelde leeftijd kreeg en dat een nieuw publiek aangeboord moest worden om te kunnen blijven voortbestaan. Steeds vaker zijn al combinaties te zien van klassieke orkesten die bijvoorbeeld met 'nieuwere' muziek of andere kunstvormen ? film bijvoorbeeld - samenwerken en ook in Rotterdam wilden ze die boot niet missen. Mike Schäperclaus, die vaker met het orkest werkt, werd gevraagd na te denken over hoe het gezelschap een andere doelgroep kon gaan bereiken.

Schäperclaus dacht na en zette plannen op papier voor een show met een combinatie van het Philharmonisch Orkest, circus, dans en een liefdesverhaal. Eenvoudig gezegd gooide hij vervolgens een lijntje uit bij Guy Caron (jarenlang het artistieke brein achter Cirque du Soleil) en die bleek er al snel oren naar te hebben om een show rondom deze combinatie van kunstvormen te schrijven. De Canadees wilde vroeger namelijk met Cirque du Soleil altijd al een show in combinatie met een symfonisch orkest maken, maar dat was er nooit van gekomen. Het viel dus allemaal mooi samen en dus is Caron aan het schrijven gegaan.

Mike Schäperclaus haalde de mannen van The Unit Showcontrol (zie kadertekst) bij de klus, die flink wat hebben mogen bijdragen aan de productie. Concept design, content design, lichtontwerp en ?control, showcontrol en video?het kwam allemaal op het conto van het bedrijf uit Abcoude. Daarnaast werd Livetime Productions benaderd voor de technische productie van het geheel. "Wij zijn er al vroeg in het traject bijgekomen. Dat is echt een proces van maanden geweest", vertelt Olivier Monod de Froideville van Livetime Productions. "Mike Schäperclaus benaderde The Unit met de vraag of zij konden helpen met een set voor de show. Dat konden zij wel, maar dan vooral creatief. Uit eindelijk moet wat zij bedacht hebben ook technisch vertaald worden en hebben zo ons gevraagd voor die technische kant van het verhaal."

Daan Oomen van The Unit maakt eind vorig jaar een eerste setdesign. "Dat was waanzinnig mooi, maar bleek uiteindelijk te ambitieus", vertelt Monod de Froideville. "In eerste instantie was er heel veel video en decor. Daarnaast was van meet af aan duidelijk dat er vliegende acrobaten in moesten en dat het een groot podium moest worden. In eerste instantie waren er veel draaiende stoffen panelen bedacht waarop geprojecteerd zou worden, maar dat bleek voor een 'one-off' als dit niet te doen." De mannen van Livetime Productions maakten een technische vertaalslag, waarna er heel wat meetings (ook veel via Skype, als Guy Caron in Canada zat) overheen gingen. Na de nodige tussenstappen ontstond toen de uiteindelijke versie van de set. "Het is meer een technische set geworden met minder decor, ook omdat het podium steeds groter moest worden. Uiteindelijk was de vloer meer dan 500 m2 groot, ook omdat er zo'n 180 dansers van Codarts in de show zaten. De projectie op het bedachte decor kwam te vervallen en in plaats daarvan werd in het midden van de set een groot LED-scherm als achterwand geplaatst", legt Monod de Froideville uit.

Volgens Monod de Froideville was het prettig om al in het begin aan tafel te zitten als technische partij. "Je kunt dan met elkaar bedenken, sturen en plannen realistisch maken", legt hij uit. "Je hebt dan wel een langer traject, waarin gaandeweg veel kan veranderen, maar het is al met al soepel verlopen. Het was ook een voordeel dat we veel vertrouwen kregen van de opdrachtgever, ook omdat zij zelf onervaren zijn op dit vlak. Het zal ze af en toe verbaasd hebben wat er allemaal bij kwam kijken. Mike Schäperclaus heeft dan ook heel wat muurtjes bij de interne organisatie die dergelijke projecten nog nooit hadden gedaan moeten omwerpen om het allemaal van de grond te krijgen. Het is voor hem een heftig traject geweest. Zo'n orkest vindt het vaak al eng om versterkt te spelen en dan is er ook nog een hoop acrobatiek en dans om de muzikanten heen. Beweegt het podium dan niet te veel? Is het licht op de lessenaar wel goed genoeg? Dat is spannend voor zo'n orkest. Het is gewoon een heel ander soort organisatie. Voor onszelf was het door die onervarenheid bij de klant juist ook heel leuk, omdat we dan nóg meer van toegevoegde waarde konden zijn voor hen."

Toen Monod de Froideville en consorten de allereerste plannen zagen, waren de eerste gedachten: 'ambitieus' en 'kom maar op!'. "Als technisch producent is het leuk om de grootste uitdagingen aan te gaan en dingen te doen die je nog niet eerder gedaan hebt. Dat was hier het geval, door de combinatie van al die verschillende kunstvormen. Het was echt een nieuwe vorm van entertainment. Uiteindelijk is ook gebleken dat het Rotterdams Philharmonisch Orkest met dit project ook echt de gewenste doelen bereikt heeft. Uit onafhnakelijk onderzoek bleek dat meer dan 49% van de bezoekers nieuw was voor het orkest en qua cijfer gaven zij de show een 8,1. Ook gaf maarliefst 90,7% (!) van de bezoekers aan dit een goede nieuwe manier te vinden om klassieke muziek te ervaren.. Ook de gemiddelde leeftijd van de bezoekers lag veel lager dan normaal. Hulde aan Mike wat dat betreft, het is gewoon echt gelukt. Je ziet heel mooi dat ze echt bereikt hebben wat ze wilden. Nu is het zaak om dat de komende jaren te gaan uitbouwen."

Precies rond de tijd dat de plannen voor Julia aan het landen waren, kwam Arjen Hofma in dienst bij Livetime Productions. Met zijn bedrijf The Whole Sha-Bang is hij gespecialiseerd in alles wat met motion te maken heeft. Bij Julia was das daar nogal wat vraag naar, dus Hofma viel met zijn neus in de boter. Met name de 'Aerial Tango' waarbij twee artiesten in de lucht een dans uitvoeren, was een uitdaging. "Daarbij werd gewerkt met menselijke contragewichten, die aan de zijkant van het podium steeds een ladder op en af klommen als de artiesten moesten stijgen of dalen", legt Hofma uit. "Die mensen zaten met een staalkabel, via een katrol, vast aan de artiesten." Uitdaging daarbij is dat deze act normaal gesproken gebeurt op zeven meter hoogte, maar Ahoy met 24 meter een stuk hoger is. Hofma: "We hebben daarom tijdens de show een stuk truss naar beneden gebracht en aan het podium verankerd, waardoor deze star hing op een meter of tien boven het podium. Net iets hoger dan zij gewend waren dus, maar niet zo hoog dat het niet meer te doen was. Want hoe langer de kabel is vanaf het draaipunt naar de pulley, hoe groter het pendulum wordt. Die kan niet té groot worden, want het podium heeft maar een diepte van acht meter achter deze act. Na de act is deze truss weer losgekoppeld en terug het dak in gehesen." Ook de verteller van het liefdesverhaal, Stanley Burleson, moest vliegen. "Die werd achter het videoscherm omhoog gehesen, tot een hoogte van 22 meter. Op die hoogte werd 'ie vervolgens naar voren gereden via een rail, tot het centerpoint van de stage, allemaal buiten het zicht van het publiek. Van daaruit lieten we hem vervolgens naar beneden zakken."

Hofma merkt op dat het systeem voor de aerial tango helemaal custom made was. Zelfs de ladders zijn speciaal gemaakt voor Julia. "Ook de kabels zijn precies op maat gemaakt en de pulleys zijn vooraf zo gefabriceerd dat ze in de truss pasten en de eerste pulley dubbel uitgevoerd kon worden. Dat was nog wel het meest uitdagende aspect", legt hij uit. "Het was sowieso spannend om het allemaal in Ahoy te krijgen. Het podium was zo ontzettend groot en diep. Eerst een mega orkest, de videowall erachter en dan nog iemand daarachter die omhoog gehesen moet worden. Het podium ging bijna 28 meter de zaal in. Links en rechts op de dansbühne hadden we ook nog twee winches hangen waar een tissue-act en een ringenact in zaten."

Ondanks alle uitdagingen is de productie toch uitermate soepel verlopen, benadrukken Monod de Froideville en Hofma. "Het is een lang traject geweest dat van links naar rechts ging. Natuurlijk is het jammer dat een deel van de ambitie verloren ging uit budgettaire overwegingen. De set was nu vrij eenvoudig, los van het feit dat het motion gedeelte best complex was en het podium enorm was. De opbouw verliep uitstekend. We hadden daar twee dagen de tijd voor, ook omdat Ahoy daar goed in meedacht. Onze toegevoegde waarde zat 'm in dit geval meer in het zetten van de juiste mensen op de juiste plekken en in het technisch samenbrengen van al die verschillende facetten. Op het eindresultaat zijn we echt trots. Er is echt wat moois neergezet, waar nu op doorgebouwd kan gaan worden. Want ook dat is mooi aan deze productie: het is zeker niet eenmalig geweest."

"Als technisch producent is het leuk om de grootste uitdagingen aan te gaan en dingen te doen die je nog niet eerder gedaan hebt."