Goof de Koning: 'Spelen met de verbeeldingskracht van de kijker'

In onze serie 'De uitrusting van' vertelt een professional over het vak en het materiaal waarmee hij of zij werkt. De beurt is aan Goof de Koning, die als Director of Photography betrokken is bij veel bioscoopfilms, korte films en series: "Ik kan me niks leukers bedenken dan het vertellen van mooie verhalen in beelden."

Alle edities

AV-Entertainment Nr2 2024
AV-Entertainment Nr1 2024
AV-Entertainment Nr6 2023
AV-Entertainment Nr5 2023
AV-Entertainment Nr4 2023
AV-Entertainment Nr3 2023
AV-Entertainment Nr2 2023
AV-Entertainment Nr1 2023
AV-Entertainment Nr6 2022
AV-Entertainment Nr5 2022
AV-Entertainment Nr4 2022
AV-Entertainment Nr3 2022
AV-Entertainment Nr2 2022
AV-Entertainment Nr1 2022
AV-Entertainment Nr6 2021
AV-Entertainment Nr5 2021
AV-Entertainment Nr4 2021
AV-Entertainment Nr3 2021
AV-Entertainment Nr2 2021
AV-Entertainment Nr1 2021
AV-Entertainment Nr6 2020
AV-Entertainment Nr5 2020
AV-Entertainment Nr4 2020
AV-Entertainment Nr3 2020
AV-Entertainment Nr2 2020
AV-Entertainment Nr1 2020
AV-Entertainment Nr6 2019
AV-Entertainment Nr5 2019
AV-Entertainment Nr4 2019
AV-Entertainment Nr3 2019
AV-Entertainment Nr2 2019
AV-Entertainment Nr1 2019
AV-Entertainment Nr6 2018
AV-Entertainment Nr5 2018
AV-Entertainment Nr4 2018
AV-Entertainment Nr3 2018
AV-Entertainment Nr2 2018
AV-Entertainment Nr1 2018
AV-Entertainment Nr6 2017
AV-Entertainment Nr5 2017
AV-Entertainment Nr4 2017
AV-Entertainment Nr3 2017
AV-Entertainment Nr2 2017
AV-Entertainment Nr1 2017
AV-Entertainment Nr6 2016
AV-Entertainment Nr5 2016
AV-Entertainment Nr4 2016
AV-Entertainment Nr3 2016
AV-Entertainment Nr2 2016
AV-Entertainment Nr1 2016
AV-Entertainment Nr6 2015
AV-Entertainment Nr5 2015
AV-Entertainment Nr4 2015
AV-Entertainment Nr3 2015
AV-Entertainment Nr2 2015
AV-Entertainment Nr1 2015
AV-Entertainment Nr6 2014
AV-Entertainment Nr5 2014
AV-Entertainment Nr4 2014
AV-Entertainment Nr3 2014
AV-Entertainment Nr2 2014
AV-Entertainment Nr1 2014
AV-Entertainment Nr6 2013
AV-Entertainment Nr5 2013
AV-Entertainment Nr4 2013
AV-Entertainment Nr3 2013
AV-Entertainment Nr2 2013
AV-Entertainment Nr1 2013
AV-Entertainment Nr6 2012
AV-Entertainment Nr5 2012
AV-Entertainment Nr4 2012
AV-Entertainment Nr3 2012
AV-Entertainment Nr2 2012
AV-Entertainment Nr1 2012
AV-Entertainment Nr6 2011
AV-Entertainment Nr5 2011
AV-Entertainment Nr4 2011
AV-Entertainment Nr3 2011
AV-Entertainment Nr2 2011
AV-Entertainment Nr1 2011
AV-Entertainment Nr6 2010
AV-Entertainment Nr5 2010
AV-Entertainment Nr4 2010
AV-Entertainment Nr3 2010
AV-Entertainment Nr2 2010
AV-Entertainment Nr1 2010
AV-Entertainment Nr6 2009
AV-Entertainment Nr5 2009
AV-Entertainment Nr4 2009
AV-Entertainment Nr3 2009
AV-Entertainment Nr2 2009
AV-Entertainment Nr1 2009
AV-Entertainment Nr6 2008
AV-Entertainment Nr5 2008
AV-Entertainment Nr4 2008
AV-Entertainment Nr3 2008
AV-Entertainment Nr2 2008
AV-Entertainment Nr1 2008
AV-Entertainment Nr6 2007
AV-Entertainment Nr5 2007
AV-Entertainment Nr4 2007
AV-Entertainment Nr3 2007
AV-Entertainment Nr2 2007
AV-Entertainment Nr1 2007
AV-Entertainment Nr6 2006
AV-Entertainment Nr5 2006
AV-Entertainment Nr4 2006
AV-Entertainment Nr3 2006
AV-Entertainment Nr2 2006
AV-Entertainment Nr1 2006
AV-Entertainment Nr1 2005

Goof de Koning: 'Spelen met de verbeeldingskracht van de kijker'

Magazines | AV-Entertainment Nr1 2024

De uitrusting van Goof de Koning
‘Spelen met de verbeeldingskracht van de kijker’

In onze serie ‘De uitrusting van’ vertelt een professional over het vak en het materiaal waarmee hij of zij werkt. De beurt is aan Goof de Koning, die als Director of Photography betrokken is bij veel bioscoopfilms, korte films en series: “Ik kan me niks leukers bedenken dan het vertellen van mooie verhalen in beelden.”

Tekst: Hugo Rikken

Director of Photography Goof de Koning heeft een druk jaar voor de boeg. In januari heeft hij zijn eerste film er al op zitten en er volgen er dit jaar nog  vier of vijf. Vorig jaar heeft hij ook vijf films gedraaid, waarvan er vier meer dan honderdduizend bezoekers naar de bioscoop hebben getrokken. De laatste jaren gaat het goed, (zo’n 27 lange bioscoopfilms en c.a. 23 korte films/series) maar om te komen waar hij nu is heeft De Koning een lange weg afgelegd. Hij wijst op een oude 8mm camera die in zijn woonkamer staat: "Daar staat de camera van mijn opa. Hij was amateurfilmer en in die tijd was dat bijzonder, want niet iedereen kon zo'n camera kopen. Toen mijn moeder en haar broer en zus jong waren heeft mijn opa tijdens de vakantie een film met ze gemaakt. 'De Kinderroof' heette deze film. Mijn tante werd daarin ontvoerd door boeven. Mijn opa speelde mee als boef en een lokale taxichauffeur speelde de politieagent.  Als klein jongetje zag ik die film en ik vond het fantastisch. Elke keer als ik bij mijn opa was wilde ik de film weer zien. Dan gingen de gordijnen dicht en de projector aan. Er zat niet eens geluid bij, maar dat maakte niets uit. Vanaf toen wilde ik dat ook, films maken en verhalen vertellen.”

In den beginne
Toen De Koning zes  jaar oud was, begon hij met fotograferen met de spiegelreflexcamera van zijn moeder. “Ik wist bij God niet hoe dat ding werkte, dus ik ging naar de fotozaak in Geldrop en die man vond dat wel leuk, zo'n jongetje van zes met een fotocamera. Ik kwam net met mijn neus boven de toonbank uit. Hij legde uit hoe ik scherp moest stellen en dat ik aan het metertje kon zien of de belichting goed was. Met vallen en opstaan en goed advies lukte het steeds beter om mooie beelden te maken. Spannende beeldkaders maken en  bijzondere onderwerpen vond ik het leukste”, vertelt hij. De Koning sloot zich later aan bij een videoclub, waar hij als veertienjarige (en als meest enthousiaste filmer), tussen veel oudere clubgenoten zat: “Ik had allemaal wilde ideeën en zij hadden dan vakantiefilmpjes die ze lieten zien. Ze monteerden deze op de meest dure apparaten. Dat had ik allemaal niet. Van mijn spaargeld had ik een toen al oude camera gekocht. Ik monteerde in de camera en dan zette ik daar muziek bij en stuurde ik het eindresultaat vervolgens op naar videowedstrijden. En dan won ik een lamp of een statief.”

Naar Hilversum
Zijn eerste ervaring bij televisie beleefde De Koning terwijl hij als scholier vrijwilligerswerk deed bij de lokale omroep in Eindhoven. Daar werd destijds gedraaid en gemonteerd op U-matic, met een camera en losse recorder. Ook liep hij stage bij een videoproductiebedrijf. De Koning maakt zijn school zo snel mogelijk af om vervroegd in militaire dienst te gaan. Hij werd geplaatst bij de beveiliging, wat betekende dat hij de ene week wel en andere week niet present hoefde te zijn. Hierdoor kon hij in die periode gewoon als cameraman blijven werken. "Ik heb in die tijd ook een documentaire in Afrika gedraaid’, vertelt hij. “Daar kreeg ik verlof voor. Na die tijd moest ik nog een paar maanden mijn diensttijd afmaken en daarna ben ik volledig als freelance cameraman gaan werken. Dat was in 1989. Het liefst wilde ik speelfilms maken, maar bij de film komen leek onmogelijk. Ik kom uit Brabant, maar ben in de buurt van Hilversum gaan wonen. 's Avonds of in de weekenden, als ik niet werkte als cameraman voor de televisie, dan deed ik lichtassistentie op filmsets. Ik kende een belichter en ik mocht met hem mee. Dan zat ik midden in de nacht op een hoogwerker lampen aan en uit te zetten of kabels te trekken. Als ik maar in de buurt van die camera kon komen. Langzaam leerde ik wat mensen kennen en zo is dat balletje een beetje gaan rollen.”

Verbeeldingskracht
De Koning werd jong vader en omdat hij verantwoordelijk is voor een gezin met twee kinderen besloot hij in vaste dienst te gaan bij facilitair bedrijf Cinevideo (later United en nu EMG). Hij werkt als cameraman aan talloze tv-producties. De droom om in de filmindustrie te werken liep wat vertraging op, maar hij blijft vastbesloten dat doel uiteindelijk te halen. Dat lukt. Inmiddels maakt De Koning al twintig jaar voornamelijk speelfilms en commercials. "Ik kan me niks leukers bedenken dan het vertellen van mooie verhalen in beelden. Televisie maken is ook interessant, maar een televisie staat in je woonkamer. Als kijker ben je heel snel afgeleid, je staat op om koffie te pakken, je kijkt op je telefoon. Naar de bioscoop gaan is een feestje. Het licht gaat uit, je zit in een afgesloten wereld, je kan naar niets anders kijken dan naar de film. Als het goed is wordt je erin gezogen. Je gelooft in de wereld die wordt getoond. Dat vind ik het fascinerende aan films. Neem bijvoorbeeld een horrorfilm. Daar heb ik er een aantal van gemaakt. Mensen weten dat het niet echt is, maar ze worden toch bang. Hoe werkt dat? Of een komedie waar mensen ontzettend om moeten lachen. Of een romantische film waar mensen echt weg kunnen zwijmelen en zich even in kunnen leven. Ik vind het spelen met die verbeeldingskracht van de kijker geweldig."

Jeugd
"Ik heb ontdekt dat ik het ontzettend leuk vind om aan familie- en jeugdfilms te werken”, gaat De Koning verder. “Op dat genre wordt nog weleens een beetje neergekeken. ‘Oh, het is maar voor kinderen of jeugd’, hoor je dan. Maar dat is echt het moeilijkste publiek wat er is. Kinderen zijn extreem kritisch en heel gevoelig, ze kunnen heel snel afhaken als het ze niet echt boeit. Echt een leuke uitdaging om voor deze specifieke doelgroep succesvolle films te mogen maken.

De meeste mensen hebben in hun jeugd wel een film gezien die heel veel indruk heeft gemaakt. Een film  waarbij je, als je er aan terug denkt, een bepaald gevoel krijgt van binnen. Wat ik zo leuk vind is dat je - als je het goed doet - iets kan betekenen voor kinderen. Ik maak veel films voor een doelgroep tussen zes en zestien jaar. Ik ben natuurlijk maar een radertje in dat geheel, maar ik denk dat je als cameraman een hele grote bijdrage levert aan de beleving van een film. Je kan het heel afstandelijk draaien of heel dichtbij filmen. Je kan het - door allerlei filmtechnieken in te zetten - meeslepend maken. Het geeft een mooi gevoel als je hoort dat er honderdduizendend kinderen naar zo'n film zijn geweest, dat de volwassenen die erbij waren het ook leuk vonden en dat kinderen op het schoolplein scènes naspelen.”

Effecten
Zelf heeft De Koning mooie herinneringen aan de film E.T. Niet alleen is het de eerste film waar hij nog steeds warme herinneringen aan heeft, maar Spielberg heeft ook grote invloed gehad op hoe hij zelf film wil maken. Er zitten bij De Koning altijd wel elementen in die ook in E.T. zaten. Qua licht of kleurgebruik bijvoorbeeld. “En hoe Spielberg werkt met zijn beeldkaders en slimme camerabewegingen is echt een voorbeeld voor mij”, geeft hij aan. De Koning is ook echt een Star Wars fan, ook vanwege de techniek die daarachter zit. “Tegenwoordig wordt er vrijwel geen film meer gemaakt zonder CGI of VFX, maar ik probeer toch altijd zoveel mogelijk practical effects toe te passen, zoals in de periode van de eerste Star Wars films. Zo heb ik een grote maan laten maken, die ik ver weg in beeld op een statief kan zetten. Lampje erop en je hebt een maan. Ook werk ik graag met forced perspective, dus dingen in de voorgrond zetten, die daardoor groter lijken. Gevechten, autobotsingen, allerlei stunts. Ik vind het leuk om dat met cameratechnieken te doen. Dat het lijkt of twee auto's bijna tegen elkaar aanrijden, maar het is in feite allemaal perspectiefwerking.”  

Virtual Production
Maar ook De Koning ontkomt er niet aan dat er gebruik gemaakt wordt van digitale effecten. Naast het chromakey scherm, bestaat er  tegenwoordig ook Virtual Production Studio. Dat werkt met een groot scherm waarop echte shots of computer-gegenereerde achtergronden kunnen worden geprojecteerd. Die content is 360 graden draaibaar, dus er kan zelf worden gekozen welk stuk zichtbaar is. Dat heeft meerdere voordelen. Ten eerste kunnen de makers al tijdens het draaien zien hoe het eruit gaat zien. Daarnaast werkt het ook sneller, wat zeker als je met kinderen werkt een pré is. "Je kunt een restaurantscène opnemen alsof je in New York bent. Wil je taxi's in beeld? Of regen? Het kan allemaal. Het heeft ook wel nadelen natuurlijk. Pixeldichtheid is heel belangrijk en je moet ontzettend uitkijken voor moiré. Maar die schermen worden steeds beter. We hebben bij ReadySet Studio gewerkt met een curved scherm van 25 meter breed en 5 meter hoog. Dat scherm kost wel iets van 2,5 miljoen euro. Bij Lukkien staat er ook zo een.”

Techniek
De Koning heeft een zeer complete eigen set met als basis een Sony Venice 6K Full Frame cinemacamera, een prachtige set Cooke lenzen en een steadicam. Hij houdt van goed gereedschap, maar merkt op dat er nog nooit een typemachine is geweest die een goed boek heeft geschreven. Het gaat om degene die achter de camera staat. En zonder goede regisseur, topacteurs en een mooi scenario ben je ook nergens. “Toch is techniek belangrijk. Tegenwoordig kunnen we dankzij de techniek met veel kleinere budgetten filmen. Doordat camera's lichtgevoeliger zijn geworden kun je met veel compactere set-ups werken, hoeven er niet meer zulke enorme lichtbronnen te worden aangesloten, kilometers kabel gelegd en grote aggregaten te draaien. Het kan nu bijvoorbeeld met portable 220 volt batterijen, die je gewoon kunt optillen. En het kan met een kleinere crew. De camera's hebben een groter dynamisch bereik, waardoor je makkelijker en sneller een plaatje kunt maken dat je hebben wilt. Je kan daardoor sneller werken. Niet omdat we eerder thuis willen zijn, maar zodat je in de sfeer kan blijven van de scène en een acteur de gelegenheid biedt om te performen en we niet alleen maar bezig zijn met techniek.”

Steadicam
De liefde voor het fenomeen Steadicam kwam voor de Koning begin jaren ‘90.  "Ik had een tv-programma over de opnames van een film met een videorecorder opgenomen. In dat programma zag ik iemand met een camera op een soort harnas voorbij lopen. Ik heb dat toen heen en weer zitten spoelen en daarna ben ik in de bibliotheek gaan opzoeken wat het was. Uiteindelijk kwam ik erachter dat het een Steadicam was, uitgevonden door Garret Brown en voor het eerst gebruikt in films als Rocky en The Shining.” De Koning volgde uiteindelijk een opleiding tot Steadicam operator: “Gelukkig kon ik gebruik maken van een Steadicam die beschikbaar was in Hilversum. Daar heb ik eindeloos mee getraind. Inmiddels doe ik het ruim 25 jaar en ik gebruik de Steadicam heel veel in m'n films. Het mooie is dat je die camera overal kan plaatsen en dat je 360 graden om je heen kan filmen zonder eerst  ingewikkelde rails te leggen. Je kan vloeiend meebewegen met de acteurs, met schokvrije camerabewegingen. Het is wel redelijk zwaar om te doen, je draagt het systeem van zo’n 27.5 KG aan je lichaam, maar het resultaat kan prachtig zijn.”

DoP
De Koning is bij films waar hij aan werkt naast camera operator ook Director of Photography (DoP). De DoP stuurt de crew aan en ontwerpt de sfeer, maakt de decoupage en shotlists, bedenkt een plan van aanpak, maakt lenskeuzes en stelt het lichtplan samen met de gaffer. Een soort manager, die ook deels het budgetbeheer doet en (samen met de regisseur en de First AD) verantwoordelijk is voor de uren die de crew maakt. Maar hij overlegt ook samen met de decorbouwers en art directors over kleurpaletten. In de postproductie is hij ook het aanspreekpunt voor wat betreft color grading en kleursfeer van de visual effects. “Kleur is een belangrijke aspect voor het vertellen van je verhaal, niet alleen in het licht, maar ook de hele sfeer van wat je in beeld neemt”, legt hij uit. "Ik werk over het algemeen met één camera bij een film. Met meer camera’s sta je elkaar vaak toch in de weg. Je kan niet alles maken wat je wil, zeker als je zoals ik met een bewegende camera komt. Ik hou ervan om dicht bij de acteurs te staan, zeker bij kinderen. Groot in beeld, met een wijdere lens, mooie grote achtergronden laten zien. Vaak zijn de kinderen de held in de film, dat kan je zo naar mijn mening vaak het mooiste vertellen.”

Eigen spullen
"Ik heb een bepaalde werkwijze ontwikkeld en daarbij is het praktisch om mijn eigen spullen te hebben. Dat zit ’m in hele simpele dingen. De snelheid van ombouwen van statief naar Steadicam. Normaal gesproken was ik daar al snel een half uur mee bezig, nu kan dat in enkele minuten. Je wil het creatieve proces op de set zoveel mogelijkheden tijd geven. Op een gegeven moment ben ik zelf camera's gaan aanschaffen en dat gaf me veel meer vaart. En ik vind het gewoon fijn dat ik de camera uit de tas haal en ik ‘m op een statief klik en we kunnen gaan.” 

Carrière
De Koning is nu zo’n 36 jaar cameraman en hij kan zich ook niet anders voorstellen. “Daarbij ben ik ook blij met het carrièrepad dat ik heb bewandeld. Want ik ben altijd gebiologeerd geweest door film, maar door omstandigheden ben ik ook bij televisie terechtgekomen en daar heb ik ontzettend veel geleerd. Al die ervaring neem ik nog steeds dagelijks mee op de set, waar ik met dertig à veertig crewleden sta. Ook het denken in decoupage, dus in montage, maar dan met één camera. Dat heeft mij heel erg geholpen te komen waar ik nu ben. Heel vroeger kwam ik wel eens op een filmset met een camera om een ‘behind the scenes’ te draaien. Dan werd ik weggekeken want dan was ik een ‘tv-camera boer’. Ik zal dat nu nooit doen als er een cameraploeg op de set komt kijken. Ik zal ze altijd welkom heten, gewoon omdat ik daar dan mezelf weer zie staan.”

Trots op The Human Centipede
Goof de Koning werkte meer aan de film The Human Centipede (Tom Six, 2009), een horrorfilm die min of meer per ongeluk een wereldwijde hit werd. Een productie waar hij trots op is. “Hoe grappig is het dat je mensen bang kan maken met niks? Het is een vreselijk gruwelijke film. Een heel bizar verhaal over een geflipte Duitse arts, die gespecialiseerd is in het scheiden van Siamese tweelingen. Nu heeft hij er een verwrongen hobby van gemaakt om mensen aan elkaar te naaien, achter elkaar, zodat er een menselijke duizendpoot ontstaat. Ik ben zelf geen fan van slashers. Een man met een kettingzaag, gillende vrouwen in een donker huis met gescheurde gordijnen….dat vind ik minder. Ik vind het juist leuk als het in je hoofd gaat zitten en dat je er later nog over nadenkt. The Human Centipede doet dat. Wat we hebben gedaan is dat als het heel eng werd, er meer licht aan is, zodat je alles goed ziet en niet weg kunt kijken. Rob Hillenbrink heeft de special make-up en effecten gedaan. Wat mij betreft is hij een van de beste van Nederland en omstreken. Hij heeft bepaalde lichaamsdelen helemaal nagemaakt. Als je daar met een mes in snijdt dan leek het gewoon echt. De film is opgenomen in een huis in Huizen. Toen we daar weggingen moest alles opnieuw geverfd worden.”
 

Facebook

Aanbevolen

Gratis AV & Entertainment ontvangen

Vul hier uw emailadres in en u wordt op de hoogte gehouden van de laatste nieuwtjes op AV gebied én ontvangt tevens de gratis digitale editie van AV & Entertainment