Studio 100, Frank Van Laecke, Dirk Brossé en Allard Blom hebben in België de handen ineengeslagen rond de spektakelmusical "14-18", over de Eerste Wereldoorlog, die wordt opgevoerd in de Nekkerhal in Mechelen. Opvallend in deze productie is o.a. de rijdende tribune, waarmee het speelvlak groter (tot 300 meter bij grote gevechtsscènes) en kleiner (de intieme momenten) wordt gemaakt. Luk Monsaert

Studio 100 heeft het woord 'Spektakel' toegevoegd in de benaming van "14-18" en dat blijkt niet voor niets te zijn geweest. Het is inderdaad spectaculair wat er te zien is in de Mechelse Nekkerhal (18.500 m2). Een speelvlak van 300 meter lang, prachtige decors, explosies, vuurgevechten, getrainde paarden?.je komt bijna ogen tekort. Alles draait rond beweging. De tribune rijdt over een lengte van 150 meter heen en weer, alle decorstukken zijn mobiel en alles gebeurt op een speelvak met een totaallengte van twee voetbalvelden. Op een groot achterdoek worden met (retro)projectie de mooiste scènes gecreëerd. Toverwoord daarbij is 'diepte': doordat de tribune naar voor en achter kan rijden, kan met name in de grote scènes namelijk heel veel diepte gecreëerd worden.

Veelzijdig

Het is dit jaar honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog begon. De belangrijkste ontknoping van die oorlog vond plaats in West-Vlaanderen en dat bewoog de makers om dit spektakelstuk te maken. Samen met het creatieve team, dat ook instond voor de realisatie van de succesmusical Daens (2008) is nu opnieuw een uniek stuk gecreëerd. Het grote speelvlak zorgt voor ruimte voor spektakel. Zo passeren levende paarden de revue en rijden echte auto's rond in het verhaal. Het decor blijkt even mooi als veelzijdig: een huis kan even later zomaar dienst doen als sluis. Het verhaal gaat over het leven in de Eerste Wereldoorlog en een groepje vrienden die daarin moeten strijden voor hun land. Ze hebben allemaal hun eigen achtergrond en eigen verhaallijn, die de kijker meeneemt door de gruwelijkheden van de oorlog. Liefde, gemis, familie en vriendschap, allemaal tegen de achtergrond van het monster van de Grote Oorlog.

Rijdende tribune

Om een unieke belevenis te creëren voor het publiek moest een manier bedacht worden waarop de toeschouwers dichter op een scène terecht kunnen komen, of juist afstand kunnen nemen om het overzicht te behouden in de grotere scènes. Voor de oplossing, een rijdende tribune met zo'n tweeduizend plaatsen, werd aangeklopt bij WIcreations. Het bedrijf van Hans Willems droeg zorg voor een stalen tribune van 33 x 54,6 x 8,3 meter en met een gewicht van 135.000 kilo! Als de tribune gevuld is met mensen bedraagt het gewicht zelfs 270.000 kilo. "Het is geen alledaagse klus om zo'n tribune te maken en ook nog eens te laten bewegen", vertelt Hans Willems. "Er moesten veel berekeningen gemaakt worden. Alles moest heel precies gebeuren en de exacte kracht van de vloer moest bepaald worden. Toen we helemaal zeker waren van de exacte capaciteiten van de Nekkerhal, konden we daadwerkelijk gaan beginnen."

Veiligheid

De ontwerpers van Wicreations maakten zoals gezegd een tribune met zo'n tweeduizend plaatsen en ruimte voor rolstoelers. De tribune voldoet aan alle veiligheidseisen én comfort waaraan ook 'normale' tribunes voldoen. Uiteraard moest rekening gehouden worden met de zichtlijnen: elke bezoeker moet het spektakel kunnen zien zonder dat het zicht geblokkeerd wordt door een bezoeker voor 'm. Aan de voorkant van de tribune is ruimte gemaakt voor rolstoelers, die de tribune via een lichte helling makkelijk kunnen betreden. De positie van de tribune wordt voortdurend gemonitord door de software van WIcreations, door de operators en door veiligheidsmedewerkers. Daarbij wordt onder andere gebruik gemaakt van laserogen, die tot op een paar millimeter nauwkeurig zijn. Het hoogste punt van de tribune, waar de FOH zich bevindt, is zeven meter.

Lasergestuurd

Omdat het hele gevaarte op wielen rust, was het taak om het juiste type wiel te vinden. "Dat was één van de belangrijkste dingen", geeft Hans Willems aan. "Voor we een definitieve keuze maakten, hebben we nog wat tests gedaan. Elke aangedreven wielunit kan nu zo'n 2.800 kilo dragen, de ondersteunende wielen zelfs 3.200 kilo. De aandrijving van de tribune gebruikt zo'n 75% van zijn totale vermogen om de tribune te laten rijden. Daar is voor gekozen omdat op sommige momenten in de show niet alle wielen de grond raken. Dat komt doordat de vloer niet overal exact dezelfde hoogte heeft. Voordat we de tribune vulden met mensen, hebben we overigens getest met 150 ton zand als ballast. Toen dat bleek te werken hebben we pas met mensen getest." WIcreations heeft ook de 'wagens' gebouwd waarop elf verschillende bewegende props (tot zelfs de grootte van een huis) over het speelvlak kunnen bewegen. De wagens zijn lasergestuurd en er wordt mee gecommuniceerd via een 5GHz Wifi signaal, dat wordt verstuurd vanuit de FOH. Ze worden zo automatisch exact naar de juiste plekken gestuurd. Erg mooi is de wagen waarop een grote boom is gebouwd. De 'boomwagen' heeft een gewicht van bijna 1300 kilo, inclusief de vijf mensen die zich erop bevinden als de boom naar zijn plek gaat.

Ontploffingen

Voor alle specials op het gebied van ontploffingen, kogelinslagen, gasaanvallen en mortierinslagen is gezorgd door Dewico Special Effects. "Voor ons was het een hele uitdaging omdat dit toch wel een hele speciale productie is", vertelt Philip De Winter. "Alles moest draadloos afgeschoten worden, terwijl er heel wat zenders in de lucht hangen daar. Voor de eerste ontploffing hebben we speciaal een nieuwe vlam laten overkomen uit Engeland. Deze kan een mooiere en grotere vlam geven dan alle andere vlammen op de markt. De vlammen in de torens zijn op maat gemaakt en volledig door ons uitgedacht. Doordat deze torens bewegen, was gas niet mogelijk en hebben we een systeem bedacht met de brandpasta, die we op een gecontroleerde manier altijd kunnen doven. Voor de sluizenscène hebben we verschillende manieren getest om zo bij het meest visuele en spectaculaire uit te komen. Verder hebben we alles in de vloer moeten wegwerken. Voor de puinontploffingen moeten we elke dag de kelders in de om de toestellen bij te vullen. De moeilijkheid van deze ontploffingen lag in het feit dat de decorstukken er nadien nog zonder problemen overheen moeten kunnen rijden. Dat hebben we opgelost door bloem en cacaopellen te gebruiken. Verder wordt alles op tijdcode afgeschoten door middel van een pyrodigital en chamsys. Bij de gasontploffing en de eindcharge ligt vooral het gevaar bij de acteurs en de figuranten die een strak parcours moeten volgen omdat de ontploffingen zich op en boven het hele slagveld begeven. Dat vergt uiterste concentratie van onze technici ter plaatse."

Sneeuw

7th Heaven werd door Studio 100 gevraagd om voor levensechte sneeuw te zorgen. Het bedrijf zet zijn nieuwe sneeuwkanonnen in om magische momenten te creëren. De machines spuiten vanaf het technische platform sneeuw die op de acteurs en op het publiek neerdwarrelt. Dat lijkt wellicht niet bijzonder, maar standaard sneeuwmachines waren hier geen optie. Deze sneeuw mocht namelijk geen sporen achterlaten, moest onmiddellijk verdampen en moest een regelbaar sneeuweffect hebben. De sneeuwmachines die nu worden gebruikt blazen de sneeuw onder hoge druk, zo goed als geruisloos, door een lange 'flexibel' die de sneeuw zachtjes naar beneden laat dwarrelen. Het zorgt voor een heel realistisch sneeuweffect. Uiteraard is de sneeuw niet giftig, geeft hij geen vlekken, is hij biologisch afbreekbaar én dermatologisch getest."

Geluid

Studio Haifax levert de volledige audio setup volgens het design van Marc Luykcx & Guido Olischlager en werd gekozen omwille van zijn aanbod Coda Audio en Sennheiser. "Alles begint bij het uiterst stabiele digitale Sennheiser 9000 systeem met MKE-1 microfoons", legt Pieter Begard uit. "Er worden 32 kanalen digitale 9000 in de lucht gestoken over een oppervlakte van 150 bij 50 meter. Daarvoor worden vier actieve directionele en vier actieve omnidirectionele antennes over het speelvlak verdeeld door het gebruik van 700 meter Ecoflex15plus kabel. Daar bovenop komen nog eens 14 kanalen Sennheiser 2000 in-ear monitoring met 32 beltpacks. De microfoonsignalen gaan over AES naar de Digico SD-Rack." Als mengtafel werd voor een Digico SD5 gekozen, omwille van het benodigde aantal in- en outputs, alsmede functies als faderstarts en surround mixing. Begard: "Wanneer de tribune gaat rijden zorgt een Out Board Timax voor aanpassen van de levels van alle speakers. Dit gebeurt nagenoeg onhoorbaar en net dat maakt deze productie een heuse uitdaging. Over 350 meter optische fiber wordt het audiosignaal via D.O.Tec Andiamo's doorgegeven naar de Coda Audio amps."

Spreiding

"In het dak van de Nekkerhal hangen we, om een egale spreiding te krijgen over de gehele tribune, 108 Coda Audio Viray speakers met 18 Coda Audio SCV-F subs", gaat Begard verder. "Deze speaker werd gekozen vanwege van zijn spreiding (120°) en zijn eerlijke klankweergave. 44 Coda Audio G712 speakers zorgen voor de surroundeffecten en worden op sommige momenten als monitor voor het speelvlak gebruikt. Onder de tribune plaatsten we nog eens 8 Coda Audio SCP effectsubs in endfire opstelling en vooraan de tribune dienen 7 Coda Audio D5 speakers als frontfill. Dit wordt aangestuurd door Coda Audio C10 amps met de nieuwe Linus Con speakerprocessoren en de nieuwe Linus 10 amps."

Aankleding

Ook ShowTex is betrokken bij de spektakelmusical. Zowel op als naast het podium zorgen namelijk honderden meters vlamwerende doeken van ShowTex voor de aankleding van het geheel. De doeken zijn op maat gemaakt volgens de gebogen structuur van de Nekkerhal. Tussen de foyer en de zaal hangt een gigantisch akoestisch doek (14 x 60m) dat voor de ultieme geluidsoptimalisatie zorgt. Deze strakke 3-laagse wand bestaat uit Acoustic Baffles tussen twee lagen Molton, waarin aan één zijde een enorme print zit verwerkt, die dit huzarenstukje visueel extra aantrekkelijk maakt. In de zaal zelf zijn de beide zijwanden volledig afgestopt met 2 Molton gordijnen van maar liefst 7meter hoog en 160 meter lang. In deze wanden zijn met het nieuwe EasyDrape systeem van ShowTex een 10-tal doorgangen gemaakt voor acteurs, paarden, wagens en decorstukken. Ook de befaamde rijdende publiekstribune, de trusskaders boven het speelvlak en de acht volgspottorens zijn volledig afgestopt met op maat gemaakte doeken uit Molton. 

Tentoonstelling

De achterwand van het indrukwekkende podium bestaat uit een RP Black retroscherm (11 x 45m) waarachter een black box opgesteld staat. De realistische projecties op het scherm nemen het publiek mee terug in de tijd en maken de ervaring compleet! De oorlogssfeer is ook doorgetrokken tot in de foyer om deze totaalbelevenis nog te versterken: ecru-kleurige Molton gordijnen van ShowTex en enkele enorme luchters met historische prints maken van de foyer een soort tentoonstelling over de Eerste Wereldoorlog. Ook in de VIP ruimte zorgt een legertent uit Juncko voor de juiste toon. 

Al met al is "14-18" een knap staaltje creativiteit en technisch vernuft. Wegens het succes is inmiddels ook besloten een Engelstalige versie van de musical uit te voeren, speciaal voor buitenlandse inwoners van België en Nederland. Zij zullen er blij mee zijn, want dat "14-18" en spektakelstuk genoemd wordt, is meer dan terecht.

www.1418.nu

De creatives

* Producent: Studio 100 ? Gert Verhulst en Hans Bourlon

* Regie: Frank van Laecke

* Script: Frank van Laecke en Allard Blom

* Liedteksten: Allard Blom

* Muziek: Dirk Brossé

* Choreografie: Martin Michel

* Decorontwerp: Stefaan Haudenhuyse

* Technisch decorontwerp: Wicreations

* Lichtontwerp: Luc Peumans

* Geluidsontwerp: Marc Luyckx