theater&podia Productie

av-entertainment.nl

Met zijn eigen theaterproductiebedrijf is voor Mike Vullings een langgekoesterde wens in vervulling gegaan. Na vele jaren in de theater- en evenementenbranche, zette hij de voor hem zo logische stap en het eerste resultaat daarvan is dus 'Queen ? I want to break free'. "Mede ingegeven door het feit dat het afgelopen 24 november precies 25 jaar geleden was dat zanger Freddy Mercury van Queen overleed. Afgelopen jaar zou Mercury zeventig jaar oud zijn geworden. Als je een theatershow wil maken over zijn leven, dan was die 24e november een perfecte datum voor de première", zo legt Vullings uit. En zo geschiedde.

Uitgangspunt was niet om een tribute-optreden te maken, maar echt het levensverhaal van Mercury te vertellen. Vullings: "Het decor is gebaseerd op de stadionconcerten in Wembley en Budapest, maar de voorstelling is meer dan dat. Het is een beeldverhaal dat teruggaat naar zijn jeugd en eindigt met zijn overlijden. Er wordt gebruikgemaakt van unieke beelden, zowel uit zijn jeugd als uit de laatste periode van zijn leven, waarin hij nog maar weinig in het openbaar te zien was." Er ging derhalve nogal wat zoekwerk aan deze productie vooraf. Beeldmateriaal moest opgezocht worden en het is een hele uitdaging om de muziek uit Mercury's laatste jaren live uit te voeren. Vullings: "Na de Magic Tour verschenen er alleen nog studio-opnamen, zoals Barcelona en Innuendo. Nummers als 'I want it all' en 'These are the days of our lives' uitvoeren zoals Mercury dit waarschijnlijk live gedaan zou hebben, is geen kleine uitdaging." Uit de reacties van het talrijke publiek bij de shows komt naar voren dat dit gelukt is, hoewel de 'echte' Queen-fans soms hun bedenkingen hebben. We gaan er maar vanuit dat voor deze fans nooit iemand Freddy kan evenaren.

Vullings geeft aan dat de keuze voor deze voorstelling ook bepaald is door een grote mate van zekerheid dat het een succes kon worden. Niet onbelangrijk bij een eerste productie natuurlijk. "Het eerste idee, om 'The Wall' te doen, was nog een brug te ver als beginnend producent, maar inmiddels heb ik besloten om die voorstelling waarschijnlijk te gaan doen in het seizoen 2019-2020." Het komende seizoen zal 'Queen' een korte tour maken in Nederland en België om daarna verder te gaan in een buitenlandse tour in o.a. Duitsland.

De cast is gezocht rondom zanger Timothy Drake. Als hij in de huid van Freddy Mercury kruipt met identieke outfits, soortgelijke choreografieën en een stemgeluid dat akelig dicht bij het origineel komt, dan heb je de ingrediënten voor een prachtige liveshow. Als je daarnaast de juiste bandleden weet neer te zetten met de originele instrumenten van Queen, van drumstel tot sologitaar, is het plaatje compleet. Het drumstel is in bruikleen gegeven door fabrikant Ludwig De stofzuiger die tijdens 'I want to break free' wordt gebruikt is identiek aan de zuiger in de clip. Niets is aan het toeval overgelaten, ook de gitaren van de bandleden zijn gelijk aan die van de echte Queen-leden.

De speciale gastrol van Linda Kinsbergen, die de rol van Montserrat Cabalé vertolkt in 'Barcelona' roept verbazing op als het gaat over gelijkenis en stem.

Met zijn theatertechnische achtergrond heeft Mike Vullings na bestudering van de live-concerten zelf het decor voor deze productie ontworpen. "Naast de beleving van de live-concerten moest er ruimte zijn om het levensverhaal te vertellen en de ballads in een daarvoor juiste omgeving te laten zien", vertelt hij. "Hiervoor is gekozen om centraal in het decor een groot scherm te plaatsen dat gebruikt wordt voor beelden uit zijn jeugd, de eerste bands, de videoclips, zijn 'homoseksueel zijn' en zijn overlijden." Tijdens de liveoptredens is dit scherm onzichtbaar en wordt het opgevuld met de effecten die worden gerealiseerd door maar liefst 276 parren in het decor. Bij de intiemere nummers zorgt een gaasdoek in het front voor een functionele scheiding van het grote decor, waardoor het publiek van dichtbij de emotie en gelaagdheid in deze muziek kan beleven. Bij de projectie wordt bewust niet gewerkt met doorzicht, omdat dit in veel theaters met dit decor niet mogelijk is. Daarom moest er een projector komen die gegarandeerd voldoende lichtopbrengst heeft samen met de vele parren. Daarom is gekozen voor de Barco HD20 met 20.000 ANSI-lumen.

Nick de Craen van NixTrix Lichttechniek is verantwoordelijk voor het lichtontwerp. Hij stond voor een behoorlijke uitdaging: een decor van een concert waarvoor twintig trailers gebruikt werden, terugbrengen naar een decor in één trailer. "Ik vind het te gek dat ik samen met Mike deze sprong heb mogen maken. Uit het niks ga je samen een voorstelling bedenken die in de grote theaters staat." Wat vaststond was dat in het ontwerp 276 parren worden gebruikt. Dit gegeven betekende een uitdaging als het ging om; 'welke armaturen gebruik je in combinatie met zo'n overmacht aan parren?'. De Craen wist wat hij zocht: "Maximale output in een klein, handzaam armatuur, een uitgebreid pakket mogelijkheden en traploze kleurenmenging."

De oplossing was een aantal PR Lighting XR-350 BWS fixtures. Dit paradepaardje is een van de eerste volledige hybride spot-armaturen: een Philips Platinum 17R lamp levert een enorme lichtopbrengst en het uitgekiende lenzenstelsel maakt het mogelijk om de moving head te gebruiken als een wash of een spot en zelfs als een beam-armatuur met een vlijmscherpe bundel met een hoek van 4 graden. Met twee gobo-wielen, een vast kleurenwiel en een CMY-kleursysteem biedt de XR-350 BWS een compleet pakket aan functies in een compacte behuizing, met genoeg power om door een grote hoeveelheid conventioneel licht heen te snijden. Daarnaast maakt De Craen gebruik van diverse Expolitie wash armaturen. Met de TourWash 76 en TourWash Mini 28 heeft hij de beschikking over RGWB-kleurmengingen en voldoende zoombereik om snel te schakelen tussen podiumvullende totalen of strakke bundels. Hij maakt hierbij gebruik van de voor hem vertrouwde grandMA1 Light. Rolight is als dealer de leverancier van al deze apparatuur.

"Het was spannend om met een band van allemaal jonge gasten het theater in te gaan", vertelt De Craen. "Ondanks dat ze veel hadden samengespeeld, miste de band theaterervaring. Zo kon het bij de eerste voorstelling gebeuren dat toen het gaasdoek met een snelheid van tien meter per seconde naar beneden kwam, de bassist aan de verkeerde kant van het doek kwam te staan. Na een aantal voorstellingen, ondersteund door de regie van Mike, zie je dat ze zich bewust zijn van de theaterbeleving en daardoor weten waar en hoe ze goed in beeld staan." Het lichtontwerp is overigens niet dichtgetimmerd, legt De Craen verder uit: "Ik kan met name vanuit de dynamiek van de muziek meegaan in de beleving van het publiek. Dat is geweldig. Je neemt het publiek mee in de reis tot aan het overlijden van Mercury. Bij dat moment voel je teleurstelling en zelfs verdriet."

In samenwerking met Purple Group (zie kader is gezorgd voor een oplossing om de parren snel en efficiënt in het decor te plaatsen tijdens de opbouw. Vullings ging op zoek naar een leverancier die rekken wilde maken met een groot aantal parren. Purple was bereid om hierin te investeren en heeft rekken met de parren geproduceerd die bij de opbouw in korte tijd op de juiste plaats hangen. Hierdoor is het mogelijk de op- en afbouw te realiseren in een tijd waarbij er voldoende tijd overblijft voor soundcheck en doorloop. Purple is ook verantwoordelijk voor de levering van de audio-set en voor de video. Normaliter zit Frank Winkelman achter de geluidsknoppen, maar omdat hij voor Golden Earring aanwezig moet zijn bij hun optredens voor Vrienden van Amstel Live, worden de honneurs tijdens ons bezoek waargenomen door David Hol. Hij is zeer enthousiast over de audio-setting met perfecte infrastructuur: "Door het gebruik van een in-ear systeem zijn er geen monitoren op de set. Het enige akoestische instrument is het drumstel. Alles is plug en play verwerkt in twee tourrekken. Ik ben ook héél blij met de update van de Digico SD8 Core 2.

Hierdoor zijn we in staat om met één man de volledige voorstelling te doen."

In het theaterseizoen 2017-2018 komt Mike Vullings Entertainment met 'War of the Worlds', de musical van Jeff Wayne, met Bert Heerink als verteller. Hiermee wordt in ieder geval alvast onderstreept dat Vullings kiest voor uitdagende theaterconcepten.

theater&podia Actueel

Over de mogelijkheden (en populariteit) van moving heads hoeven we hier niets meer te vertellen, maar er is nogal wat aanbod op dat gebied. De kwaliteit daarvan varieert bovendien en wat staat ons volgens de kenners in de nabije toekomst te wachten op het gebied van moving heads?

Carlos Rego was jarenlang nauw betrokken bij het merk GLP en was verantwoordelijk voor de vertegenwoordiging ervan in Nederland. Onder de naam SENCI is hij afgelopen jaar een nieuw bedrijf gestart, waarmee hij de import van GLP heeft voortgezet. Met name in Duitsland en de Verenigde Staten behoort het merk tot de grootsten en zijn lichtontwerpers gek op de combinatie van looks en prestaties. Daardoor zie je de GLP's daar bijvoorbeeld veelal terugkomen in grote tv-shows maar ook bijvoorbeeld de grootste shows van de wereld zoals bijvoorbeeld een Super Bowl Halftime. Volgens Rego zijn de ontwikkelingen in de markt van bewegend licht de laatste jaren erg hard gegaan: "Vandaag wordt iets uitgebracht met heel specifieke features en is het een ongelooflijke hype, maar morgen is de hype weer veranderd en kun je de spullen aan de straatspullen niet meer kwijt", zegt hij enigszins chargerend. "Voor verhuurbedrijven is het hierdoor moeilijk geworden een keuze te maken. Het in hoog tempo uitbrengen van nieuw modellen bewegende armaturen ter vervanging van een oude serie ? wat echt killing is voor de waarde van de verhuurvloot van een verhuurbedrijf ? lijkt ook een trend te zijn geworden."

Het antwoord van GLP daarop is volgens Rego het ontwerpen van spots die technologisch vooruitstrevend en multifunctioneel inzetbaar zijn. "De spots kunnen breder worden ingezet, wat de omloopsnelheid in de verhuur groter maakt", legt hij uit. "Mooi voorbeeld is de GLP Impression X4. Een armatuur dat in 2012 op de markt is gebracht en in haar range nog altijd behoort tot de beste bewegende LED washes in de wereld." Op het gebied van LED is GLP een van de pioniers geweest, geeft Rego aan: "De eerste LED wash die in de professionele wereld geaccepteerd werd en ook werd ingezet bij grote tours van wereldartiesten was de Impression 90 en de eerste serieuze spot voorzien van een LED bron met uitmuntende prestaties was de SpotOne. Ook heeft GLP veel aandacht besteed aan de looks van haar producten, wat heeft geresulteerd in het kenmerkende ontwerp zonder de klassieke base."

De technologische veranderingen zullen altijd door blijven gaan, weet Rego: "Maar de snelheid van de hele grote veranderingen is wel wat afgenomen. De GLP Impression X4 BAR en de Impression X4s zijn de hardlopers op dit moment en zijn al in dezelfde voetsporen getreden van hun populaire voorgangers. Bij een technologisch bedrijf als GLP wordt altijd gewerkt aan productontwikkeling en ook nu zitten weer nieuwe producten in de pijplijn. Veel kan ik er nog niet over kwijt, maar wel dat ze op Prolight + Sound in Frankfurt te zien zullen zijn."

Robert Winters, eigenaar van Rolight, ziet een doorlopende ontwikkeling naar telkens meer output per fixture. "In LED zagen we de afgelopen jaren de diodes kleiner worden bij gelijk vermogen. Vervolgens gebruiken fabrikanten telkens meer diodes per armatuur. Tegelijkertijd zijn de laatste jaren gasontladingslampen compacter geworden, met hogere vermogens bij een kleiner filament", legt hij uit. "Kleinere, krachtiger lichtbronnen maken meer features in een behuizing mogelijk. Hierdoor wordt het mogelijk om grote, zware fixtures te vervangen door gelijkwaardige armaturen met evenveel functies, zelfs een hogere output. Dat zie je nu duidelijk in de ontwikkeling en beschikbaarheid van hybride spots: armaturen die zowel als spot en als beam gebruikt kunnen worden, en zelfs als washlight.

Onze leverancier PR Lighting werkt altijd aan innovaties. Denk bijvoorbeeld aan armaturen met laser als lichtbron. Dat zou een grote nieuwe stap voorwaarts kunnen worden in entertainment fixtures en daar zijn we dan ook erg nieuwsgierig naar. In videoprojectie levert laser bijvoorbeeld al grote verbeteringen op."

Sowieso gaan de ontwikkelingen snel, weet Winters verder: "En we zien dat onze leveranciers zich steeds meer specialiseren om hun producten relevant en innovatief te maken. Zij richten zich niet alleen op het verder ontwikkelen van bestaande technologie, maar ook op nieuwe technieken en lichtbronnen. Een revolutionaire nieuwe spot kan voor een fabrikant een grote doorbraak betekenen, maar als de introductie niet goed verloopt kan het ook meteen je merk om zeep helpen. Juist daarom is het voor ons zo belangrijk om goed te kijken wat onze leveranciers op de markt brengen en op welke manier dat kan bijdragen aan onze ondersteuning van klanten." Volgens Winters is het daarom belangrijk in contact te blijven met de markt. "Onze klanten in het veld weten het beste wat ze nodig hebben en waarnaar ze op zoek zijn. Wij willen hun bevindingen horen en streven ernaar zo goed mogelijk op die feedback te reageren. We trekken specialisten aan die ? op basis van kennis en ervaring uit de praktijk - onze klanten kunnen helpen hun weg te vinden in deze nieuwe ontwikkelingen. Hybride spots bijvoorbeeld, zijn een nieuwe ontwikkeling, en nieuwe ontwikkelingen vergen specifieke kennis en toepassingen. Wij zorgen dat we daar bovenop zitten. Daarnaast kijken we verder dan alleen maar een hoge output of veel features: armaturen moeten geschikt zijn voor hun toepassing en daarom geven wij onze bevindingen en die van onze klanten aan onze leveranciers door. Als een fixture slimmer gemonteerd kan worden om onderhoud te vereenvoudigen, of als de ventilatoren die de lamp koelen naar ons idee teveel geluid maken, gaan we het gesprek aan met de fabrikant, en proberen we de ontwikkelingen bij te sturen."

De keuze in moving lights is momenteel heel breed en uitsluitend kijken wat de concurrentie doet is niet genoeg, weet Winters. "Wij houden dus goed in de gaten welke fixtures populair zijn, maar dan willen we ook weten waaróm mensen ze prettig vinden om mee te werken. Nog niet zolang geleden was een moving washlight met LED al een succes als er veel licht uitkwam, maar nu hoef je al niet meer aan te komen met minder dan RGBW kleurmenging, en momenteel verlangen klanten van een washlight al snel dat de fixture er ook uit ziet als een single point source, zodat je de individuele LED-cellen niet meer ziet. Dat moet je weten als handelsorganisatie, want je klanten willen producten aanschaffen die een lange tijd mee kunnen. Niet alleen technisch, maar zeker ook naar de visuele trends van het moment en van de toekomst. Wij bieden sinds kort als dealer de armaturen van Chauvet aan in Nederland, een uitstekend voorbeeld van een merk met een breed pakket aan armaturen die niet alleen innovatief zijn, maar tegelijk ook uitstekend aansluiten bij bestaande behoeften in het veld."

Het sluit ook allemaal aan bij de visie van Rolight, geeft Winters aan: "Zoals gezegd zijn wij altijd opzoek naar partners die producten aanbieden waarvan wij geloven dat onze klanten er baat bij hebben. Moving lights van Chauvet en PR Lighting passen naadloos in onze visie. Apparatuur van hoge kwaliteit voor concurrerende prijzen, met de zekerheid dat Rolight de producten kent en ondersteunt." Winters ziet Chauvet als een serieuze concurrent voor de bekende topmerken: "We zijn dus erg blij dat we deze fixtures kunnen aanbieden. Hun moving heads verhouden zich zeer positief ten opzichte van hun directe concurrenten, en ook hun LED-versies van vertrouwde conventionele fixtures zijn van hoge kwaliteit. Van Expolite komen nieuwe producten in de verkoop die hen nog sterker op de kaart gaan zetten in de markt voor kleine, krachtige LED-armaturen. PR Lighting concentreert zich op dit moment op het ontwikkelen van fixtures voor de grootste toepassingen. Ze hebben al sterke producten voor het hogere middensegment, maar hun meest recente armaturen, zoals de PR-6000 serie en de X-LED 4022, gaan vol overtuiging voor de allergrootste podia."

Op de vraag wat Winters voor de nabije toekomst verwacht op dit gebied, reageert hij: "Laser als lichtbron zou een gamechanger kunnen blijken, maar het is afwachten hoe snel de technologie toepasbaar is. In LED zullen de vermogens nog hoger worden, waardoor ook Chip-on-Board (COB-LED) telkens meer te zien zal zijn: hoe kleiner de lichtbron, hoe makkelijker de bundel te manipuleren is. In profielspots is voor LED nog een wereld te winnen en dat geldt natuurlijk zeker voor bewegende profielspots. Verder verwachten we dat fixtures nog wat kleiner en sneller worden. Bewegende onderdelen zullen verder verdwijnen en er komt een nog verdere integratie tussen licht en video. Digital lighting staat eigenlijk pas in de kinderschoenen."

Volgens Jeroen van Aalst (Controllux) worden de eerste generaties LED spots op dit moment ingehaald door betere producten. "Het vermogen neemt toe, er is een breder pakket en meer functionaliteit. Er is vrijwel niets meer dat niet door LED vervangen kan worden", geeft hij aan. Als voorbeeld noemt hij de Robe Spiider, de 'next generation' LED WashBeam: "Ongelooflijk helder, met 50.000 lux op vijf meter, een zoombereik van 4 tot 48 graden en een volledige Pixel Control. Samen met bijvoorbeeld een ArKaos MediaMaster is het eenvoudig om showcontent op de de Spiider weer te geven. Daarnaast is de nieuwe Robe Viva CMY ook een goed voorbeeld van de snelle ontwikkeling van moving heads. Een elegante en vooral ook betaalbare all-round LED spot die 700W en 800W gasontlading spots vervangt. Een ander groot voordeel van deze LED spots is dat ze licht in gewicht zijn en dat je nooit meer lampen hoeft te kopen."

Controllux is leverancier van A-merken en richt zich derhalve voornamelijk op het hogere segment. "Toch denken we ook graag mee als het budget een topoplossing niet toestaat", geeft Van Aalst aan. "We bieden een totaalpakket aan in alle segmenten, zoals theater, rigging, verhuur, architectuur, poppodia en scholen en dergelijke. Naast verkoop voorzien we daarbij ook in de installatie, het ontwerp, goede service en onderhoud." De visie van Controllux is en blijft volgens Van Aalst altijd gericht op de eindgebruiker: "Relatiebeheer is een heel belangrijk facet. Wensen die we in het veld horen, geven we door aan de fabrikant. En de ontwikkeling van de producten gaat zo razendsnel. In enkele jaren hebben onze leveranciers een volwaardig pakket LED armaturen gemaakt die bijna alle halogeen en gasontlading armaturen kunnen vervangen." Robe heeft onlangs het assortiment moving heads al flink uitgebreid, geeft Van Aalst verder aan: "De DL4 spot en wash en de DL7 spot, wash en PC hebben ervoor gezorgd dat er een complete range van geluidsarme LED moving heads is met een zeer hoge lichtkwaliteit die uitermate geschikt zijn voor theater, televisie en evenementen. De Spikie, Spiider en de Square zorgen er nu al voor dat we in de verhuur een nieuwe golf van investeringen zien, omdat deze armaturen hele specifieke en vernieuwende eigenschappen hebben. In het algemeen verwachten we dat er nieuwe armaturen komen die functies en/of prestaties combineren of juist heel specifiek iets kunnen. En dat er ook betere aansturing komt voor deze nieuwe functies. Al deze vernieuwing brengt meer complexiteit en vraagt de mogelijkheid ze makkelijk te bedienen."

"Op een modern podium zijn moving heads niet meer weg te denken", geeft Tim Dautzenberg (Highlite International) aan. Door prijs- en productontwikkelingen hebben moving heads de traditionele scanners bijna helemaal verdrongen." Eén van de belangrijkste trends is volgens Dautzenberg dat de units zo klein mogelijk moeten zijn, met zo hoog mogelijke lichtopbrengsten. "Enerzijds zijn ze daardoor gemakkelijker in te zetten in relatief lage ruimtes, anderzijds kunnen ze (extreem) kort op elkaar geplaatst worden. Hierdoor wordt een heel pallet aan nieuwe effecten mogelijk. Denk hierbij bijvoorbeeld aan waves en color-flows." Verder worden de producten via steeds meer protocollen aan te sturen. "De tijd dat we enkel de traditionele DMX gebruikten ligt achter ons. Een product voor de professionele markt is aan te sturen via DMX, ArtNet en RDM. Verder is het de laatste jaren steeds eenvoudiger geworden om de producten in te stellen en zijn er meer instelmogelijkheden gekomen. Er is een transitie geweest van eenvoudige dip-switches naar full-color displays met uitgebreide menu-structuren."

Met Showtec en Infinity speelt Highlite erop in door de technologische ontwikkelingen nauwlettend te volgen. Showverlichting is daarbij een heel specifieke markt, weet Dautzenberg: "Wij zien de nieuwste LED-technieken vaak in bredere marktsegmenten geïntroduceerd worden, waarna we de technologie zo snel mogelijk in onze showverlichting beschikbaar maken. Via ons uitgebreide netwerk hebben we nauw contact met klanten die onze producten gebruiken en we luisteren aandachtig naar hun wensen. Met die basis ontwikkelen we producten met de juiste features tegen de juiste prijsstelling."

Onderscheidend aan Showtec en Infinity is daarbij dat ze bij de eerste merken hoorden die de LED technologie omarmden en doorontwikkelden: "Die uitgebreide ervaring heeft ons een stevige positie gegeven op de moving head markt. Ook zorgt de eerder genoemde input van onze klanten voor steeds uniekere en onderscheidende producten die in de behoefte van de markt voorzien. Onze visie is dat wij onze klanten oplossingen moeten bieden die aan hun wensen voldoen en daarbij nét handiger of beter inzetbaar zijn. Door een product neer te zetten dat in de behoeften van de markt voorziet, kan je je positief onderscheiden, zowel op het gebied van kwaliteit als functies." Input van de klanten is erg belangrijk voor Highlite, maar ook de snelle ontwikkelingen op de markt worden nauwlettend gevolgd: "Het gaat namelijk echt snel. De traditionele MSD-250 en HMI-575 gasontladingslampen zijn zo goed als verdwenen. Vrijwel alle energie wordt in de ontwikkeling van LED gestoken. Op dit moment is LED nog niet voor alle types moving head de oplossing, maar gezien de ontwikkelingen is dat een kwestie van tijd. De meeste washlights en spots zijn nu gebaseerd op LED, alleen de beams met hoge vermogens zijn nog met gasontladingslampen uitgerust.

In de nabije toekomst zal de opmars van LED gestaag doorzetten. Door onze nauwe banden met LED producenten weten we al welke technologieën eraan zitten te komen, maar helaas kunnen we hier nog niet te veel over prijs geven. De LED kan steeds meer vermogen aan en wordt vooral ook steeds efficiënter gemaakt. Daardoor worden de toepassingsmogelijkheden ruimer en zullen bijvoorbeeld high-power beam moving heads met LED niet lang op zich laten wachten. Tijdens Prolight + Sound introduceren we diverse nieuwe moving heads. Een tipje van de sluier is een reeks van drie moving- heads die uitgerust zijn met 40W RGBW-LEDs, maar uiteraard komen we met meer primeurs."

Bas van Schelven is Sales Manager Licht bij Ampco Flashlight Sales. Ook hij noemt als algemene ontwikkeling uiteraard de introductie van nieuwe LED lichtbronnen: "Daarbij gaat het om grotere vermogens en hogere kleurechtheid, met CRI waarden van boven de 90, door hogere kwaliteit halfgeleiders die een completer spectrum licht uitstralen. Daarnaast kan nu met COB LED technologie, met een LED chip een puntbron gerealiseerd worden in plaats van een grote print met meerdere kleuren LED bronnen naast elkaar." Uiteraard ziet ook Van Schelven daarnaast de opkomst van de hybride LED moving heads, met meerdere functies (beam, wash of spot) tegelijk. Eén van de hoofdmerken die Ampco Flashlight Sales voert, is SGM. Van Schelven: "Dat merk onderscheidt zich doordat al haar producten voldoen aan IP65/66 . Dat betekent dat deze armaturen waterdicht zijn en dus outdoor ingezet kunnen worden, deze ook stofdicht zijn. Dat laatste vermindert enorm het aantal storingen en het onderhoud. Dus geen lenzen of ventilatoren meer schoonmaken! Denk bijvoorbeeld aan inzet in omgevingen met veel rook of haze. Op Prolight + Sound verwachten we een nieuwe SGM G-4 spot te presenteren die zich zal onderscheiden in prijs-kwaliteit-verhouding met IP66."

Naast SGM behoren ook ETC, Elation en GDS tot de hoofdmerken bij Ampco Flashlight Sales. "Die merken lopen voorop in de toepassing van LED lichtbronnen en aansturing hiervan in armaturen voor de entertainment industrie", vertelt Van Schelven. "De toepassing van nieuwe LED technologieën gaat onverminderd door. Er is echter wel een onderscheid in fabrikanten die meer R&D capaciteit hebben en zorgvuldiger omgaan met het ontwikkelen van producten voor ze die in de markt zetten. Naast bewaking van de kwaliteit is ook belangrijk dat de omloopsnelheid waarmee steeds nieuwe type armaturen worden geïntroduceerd niet te hoog wordt; bij sommige fabrikanten is deze zo hoog dat (verhuur)bedrijven grote investeringen doen in state of the art producten, die na een half jaar alweer worden opgevolgd door weer nieuwe spots. Return on investment staat dan erg onder druk, omdat de markt zal vragen naar het laatste type spot."

Van Schelven verwacht voor de nabije toekomst veel van ETC: "ETC ontwikkelt op dit moment een nieuwe serie LED movingheads. Zoals we van ETC gewend zijn, nemen ze de tijd voordat nieuwe producten geintroduceerd worden. ETC besteedt veel aandacht aan kwaliteit, met een focus op kleurechtheid, toepasbaarheid in de veeleisende theateromgeving en een gegarandeerd lange verkrijgbaarheid."

Ook bij Fairlight zien ze de adoptie van LED techniek als belangrijkste ontwikkeling. Marcel Zandbergen: "Al een groot aantal poppodia en concertzalen in Nederland is recent overgegaan op LED. De LED profile van Martin, de MAC Quantum Profile, wordt dan ook ingezet in Paradiso, Paard van Troje, TivoliVredenburg, 013 en het Burgerweeshuis." Martin Professional onderscheidt zich volgens Zandbergen met de Quantum Profile door het gebruik van een witte LED-bron in combinatie met CMY kleurenmenging, waardoor de lichtopbrengst zeer hoog is. "Ook is de rider acceptatie wereldwijd nog steeds ongeëvenaard. Belangrijk punt bij de snelle ontwikkeling van LED is dat nieuwe producten in dezelfde lijn elkaar niet té snel opvolgen in verband met de toch aanzienlijke investeringswaarde en standaardisatie in de markt. Wat betreft nieuwe ontwikkelingen op het gebied van LED moving heads is het aan te raden om de stand van Martin Professional in de gaten te houden tijdens de Prolight + Sound in Frankfurt", besluit hij.

Steven Mansvelt is Managing Director van AED Rent. De algemene trend waar de fabrikanten vandaag aan werken, is volgens hem de ontwikkeling rond efficiëntie: "De verlaging van het energieverbruik én van het gewicht van de fixture, in combinatie met het verhogen van de light output en het streven naar een ideale prijs-kwaliteitverhouding. Dat heeft ook verdere gevolgen: lichtere toestellen behoeven minder zware rigging en moving heads die minder verbruiken hebben minder uitgebreide stroomvoorzieningen nodig."

"Naast de voordelen van een lager gewicht en energieverbruik, wordt bij LED-technologie ook de levensduur aanzienlijk verlengd", gaat Mansvelt verder. "In de ontwikkeling van de laser source technologie, moet er nog een efficiëntieslag gemaakt worden om het totaalgewicht van de fixture te kunnen verlagen, alsook de kostprijs van de lichtbron. De nieuwe technologie maakt ook plaats voor meer creativiteit in de toepassing. High End Systems is al enige tijd absolute voorloper met het gebruik van LED-technologie in de productontwikkeling en plukt daar vandaag de vruchten van. Ook bij de verdere ontwikkeling van Luxibel, het eigen merk dat we sinds eind 2016 voeren vanuit AED, zijn de meeste producten al gebaseerd op LED-technologie en bieden ze een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding in ons budgetgamma."

Footprint

Bij AED vindt men het belangrijk om inspanningen te leveren om de audiovisuele industrie te 'vergroenen' door te investeren in technologie met een lager energieverbruik. Mansvelt: "Kleinere en lichtere toestellen zorgen ook voor minder belastende transporten. De kwaliteit gaat erop vooruit, en de ecologische footprint wordt verminderd: daar wordt iedereen beter van. Deze visie zien we bijvoorbeeld perfect vertaald in modellen zoals de Clay Paky Unico, de High End Systems Uno, en de Luxibel B-Narrow: een kleine, lichtere fixture met een hoge licht output van hoge kwaliteit." De audiovisuele markt blijft voor fabrikanten een relatief kleine afzetmarkt, geeft Mansvelt aan. "Als je onze sector bijvoorbeeld vergelijkt met de automotive industrie, liggen de budgetten voor R&D een stuk lager. Dat verklaart bijvoorbeeld waarom Audi en BMW al meer dan drie jaar laser source technologie gebruiken in de koplampen van bepaalde modellen. Op termijn wordt deze technologie zeker beschikbaar voor toepassingen in de professionele AV-industrie."

"De ontwikkeling van de LED- & laser source technologie krijgt zeker een verdere boost op korte termijn", vertelt Mansvelt. "De kwaliteit en de levensduur gaan er verder op vooruit. De traditionele lichtbronnen, zoals gasontlading, kwik, xenon, krypton en halogeen zullen verder terrein verliezen in de toekomst. De meeste fabrikanten waar wij mee praten geven ook aan dat de limieten van gasontladingstoepassingen bereikt zijn, en geven ook aan om op korte of langere termijn ook definitief te zullen stoppen met verdere ontwikkeling op dit platform. De fabrikanten bekijken ook het gebruik van nieuwe materialen, bijvoorbeeld koolstofvezel, om het gewicht van de fixture te kunnen verlagen. Zelf zijn wij momenteel hard bezig om ons eigen Luxibel gamma verder te ontwikkelen en uit te breiden. We kennen de vraag van de markt door luisteren naar onze klanten, verhuurbedrijven, operatoren, installateurs en light designers om producten op de markt te brengen die aansluiten op hun verwachtingen. De grenzen van de creativiteit zijn nog lang niet bereikt en vanuit AED zullen wij al het mogelijke doen om ons aanbod van materiaal hier verder op af te stemmen."